Grzybicę narządów płciowych wywołują grzyby z rodzaju Candida albicans, które są obecne na powierzchni skóry i błon śluzowych. Częstym źródłem zakażeń są stosunki seksualne, ale i samozakażenie grzybami pochodzącymi z dolnego odcinka jelit.

Ich nadmiernemu namnożeniu się sprzyja:

• nieprawidłowa higiena, także nadmierna, stosowanie agresywnych kosmetyków,
• nieracjonalna, źle zbilansowana dieta zasobna w cukry, uboga w świeże warzywa i owoce, niedożywienie,
• noszenie zbyt obcisłych oraz nieprzewiewnych ubrań i bielizny (wykonanych z tkanin syntetycznych),
• osłabienie układu odpornościowego,
• zaburzenia równowagi mikroflory wskutek działania leków (np. antybiotyków) czy nieprawidłowego funkcjonowania układu immunologicznego. W przypadku błony śluzowej pochwy kluczowe znaczenie mają pałeczki kwasu mlekowego, które zakwaszają środowisko pochwy i tym samym uniemożliwiają rozwój chorobotwórczych patogenów,
• zaburzenia równowagi hormonalnej (np. menopauza, ciąża),
• zaburzenia gospodarki węglowodanowej (np. cukrzyca),
• stosowanie antybiotykoterapii lub doustnych środków antykoncepcyjnych,
• siedzący tryb życia,
• korzystanie z basenów i sauny,
• przemęczenie, długotrwały silny stres,
• niedobory żelaza,
• uszkodzenie mechaniczne błony śluzowej, stosunki seksualne przy nieodpowiednim nawilżeniu pochwy (co prowadzi otarcia śluzówki),
• otyłość,
• kontakty seksualne z osobą chorą na kandydozę.

Grzybica narządów płciowych jest zwykle chorobą dokuczliwą, ponieważ rozrostowi drożdżaków towarzyszą różne uciążliwe objawy. Najczęściej to:

• świąd, podrażnienie, zaczerwienienie i obrzęk narządów płciowych (pochwy i sromu, żołędzi prącia i napletka),
• dyskomfort, bolesność, pieczenie lub świąd narządów płciowych pojawiające się w trakcie stosunku płciowego lub po nim,
• upławy u kobiet (często, ale nie zawsze). Te mogą być zarówno skąpe, jak i obfite, często o nieprzyjemnym zapachu, gęste, serowate, białe lub żółte,
• czerwone plamy i pęcherzyki na końcu penisa i w okolicy napletka, przemijająca wysypka oraz białawy nalot na penisie.

Zdarza się, że pojawiają się dolegliwości ze strony układu moczowego, takie jak pieczenie przy oddawaniu moczu, częstomocz oraz wrażenie nie do końca opróżnionego pęcherza.

Zakażenia grzybicze mogą stanowić nawracający problem, co często prowadzi do przewlekłego zakażenia. W przypadku kandydozy przewlekłej dolegliwości są mniej dokuczliwe i zmienne.

Objawy grzybicy narządów płciowych są mało specyficzne, często przypominają zakażenia bakteryjne, stąd bardzo ważne jest przeprowadzenie badań i laboratoryjne potwierdzenie kandydozy. Lekarz zwykle pobiera wymaz wydzieliny z pochwy, sromu czy z penisa i zleca wykonanie analiz mikologicznych. Można także wykonać testy wrażliwości na leczenie konkretnego szczepu wywołującego kandydozę.

Zarówno ustalenie czynnika etiologicznego infekcji, jak i identyfikacja gatunku grzyba, wpływają na skuteczność leczenia. W terapii grzybicy pochwy stosuje się leki przeciwgrzybiczne w postaci kremów, czopków, globulek, tabletek doustnych lub dopochwowych.

Warto również włączyć leczenie domowe, obejmujące:

• Modyfikację diety. Tę należy wzbogacać o świeże warzywa i owoce, ryby i drób, a także bogate w błonnik produkty pełnoziarniste oraz produkty zawierające niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe i pałeczki kwasu mlekowego. Jednocześnie należy unikać (bądź ograniczać) alkoholu, dużych ilości nabiału (z wyjątkiem jogurtów), fast foodów oraz cukru, białej mąki i produktów pszennych,
• suplementować probiotyki, czyli preparaty zawierające bakterie kwasu mlekowego,
• pić dużo wody,
• przestrzegać zasad higieny osobistej: dokładnie myć narządy płciowe wodą lub płynem do higieny intymnej, codziennie zmieniać bieliznę,
• prowadzić higieniczny tryb życia, pamiętając o aktywności fizycznej i odpoczynku oraz unikaniu sytuacji stresowych,
• nosić bieliznę, przewiewną i luźną bieliznę,
• po wypróżnieniu wycierać się zawsze w kierunku od przodu do tyłu,
• po kąpieli w basenie brać prysznic,
• powstrzymać się od stosunków seksualnych podczas leczenia,
• stosować nasiadówki i kąpiele z wyciągiem z ziół, przemywać narządy intymne kwasem borowym.

Grzybicy narządów płciowych nie należy bagatelizować, ponieważ choroba jest nie tylko dokuczliwa i obniża jakość codziennego funkcjonowania, ale i może prowadzić do groźnych powikłań, takich jak uogólniona kandydoza, stany zapalne wyższych odcinków dróg rodnych, zrosty i bliznowacenia, niedrożność jajowodów i niepłodność mechaniczna, a także zakażenia wewnątrzmaciczne lub okołoporodowe płodu w przypadku ciężkiej kandydozy u kobiet.