Zapalenie przełyku, z uwagi na przyczyny uszkodzenia, a także przebieg stanu zapalnego błony śluzowej, dzieli się na:

• refluksowe zapalenie przełyku (najczęściej diagnozowane),
• zakaźne zapalenie przełyku wywołane przez wirusy czy drożdżaki,
• eozynofilowe zapalenie przełyku,
• polekowe zapalenie przełyku,
• zapalenie przełyku wywołane przez substancje żrące,
• zapalenie przełyku wywołane czynnikami termicznymi.

Zapalenie przełyku jest konsekwencją drażnienia błony śluzowej, która go wyściela. Przyczyny patologii są różne.

O refluksowym zapaleniu przełyku mówi się, gdy stan zapalny przełyku towarzyszy chorobie refluksowej. Za zakaźne zapalenie przełyku odpowiadają drobnoustroje chorobotwórcze: wirusy, bakterie czy grzyby. Eozynofilowe zapalenie przełyku jest konsekwencją spożywania pokarmów zawierających alergeny pokarmowe. Najczęściej są to orzeszki ziemne, mleko krowie, cytrusy, ale i ostre przyprawy.

Do zapalenia przełyku może też prowadzić popijanie leków zbyt małą ilością wody i zaleganie leku w przełyku (polekowe zapalenie przełyku). Winę ponoszą także oparzenia po spożyciu środków chemicznych zawartych w detergentach i preparatach czyszczących, które zawierają substancje żrące (zapalenie przełyku wywołane przez żrące substancje) czy oparzenia termiczne, pojawiające się po spożyciu bardzo gorących potraw czy wskutek palenia papierosów.

Najczęściej diagnozuje się refluksowe zapalenie przełyku. To jedno z powikłań choroby refluksowej, w przebiegu której dochodzi do cofania kwaśnej treści żołądka do przełyku. To skutek zaburzeń funkcjonowania dolnego zwieracza przełyku i konsekwencja uszkodzenia błony śluzowej przez kwasy żołądkowe.

Zapaleniu przełyku towarzyszą różne objawy, co w dużej mierze zależy od przyczyny stanu zapalnego błony śluzowej. Zwykle pojawia się pieczenie i ból w przełyku, ból podczas przełykania, uczucie ciała obcego w przełyku, chrypka, kaszel i ból gardła, ale także nudności i wymioty, czasem duszności.

Łagodna postać zapalenia przełyku cechuje się zaczerwienieniem śluzówki i drobnymi powierzchownymi uszkodzeniami błony śluzowej, czyli nadżerkami. Dla ciężkiego zapalenia charakterystyczne są nadżerki i owrzodzenia, jak również zwężenia przełyku. Nadżerkowe zapalenie przełyku przebiegające z ubytkami błony śluzowej to przełyk Baretta. Jest niebezpieczne, ponieważ może prowadzić do rozwoju nowotworu przełyku.

Dla eozynofilowego zapalenia przełyku typowe są bóle brzucha, utrata łaknienia i spadek masy ciała. Przy refluksowym zapaleniu przełyku obserwuje się odbijanie, zgagę i cofanie się treści żołądkowej.

W przypadku zaobserwowania niepokojących objawów, które mogą wskazywać na zapalenie przełyku, należy zgłosić się do lekarza w celu postawienia diagnozy i rozpoczęcia terapii. Kluczowe jest badanie lekarskie oraz szczegółowy wywiad.

Najczęstszym badaniem stosowanym w diagnostyce tego typu schorzenia jest endoskopowe badanie przełyku, pozwalające na ocenę stanu śluzówki przełyku i żołądka oraz stopnia nasilenia stanu zapalnego. Innym badaniem stosowanym w diagnostyce zapalenia śluzówki przełyku jest pH-metria.

Leczenie zapalenia przełyku zależy od przyczyn i postaci patologii. W przypadku refluksowego zapalenia przełyku stosuje się leki zmniejszające wydzielanie soku żołądkowego. Eozynofilowe zapalenie przełyku leczone jest dietą eliminacyjną (opiera się na usunięciu z jadłospisu alergenów pokarmowych) oraz glikokortykosteroidami (zarówno miejscowymi, jaki ogólnymi). Jeśli doszło do oparzeń chemicznych lub termicznych, należy neutralizować działanie substancji drażniącej.

Objawy zapalenia przełyku można łagodzić domowymi sposobami. W tym celu wykorzystuje się zioła, takie jak siemię lniane, prawoślaz lekarski, rumianek, liść podbiału, korzeń lukrecji czy kwiat malwy czarnej.

Bardzo ważna jest także odpowiednia dieta i sposób spożywania posiłków. Co robić, a czego unikać? Bez względu na przyczynę powstania zapalenia przełyku nie należy spożywać gorących i bardzo obfitych posiłków. Zaleca się jedzenie niewielkich porcji w postaci małych kęsów, obowiązkowo dobrze pogryzionych, co ułatwia ich połykanie. Pomocne jest popijanie jedzenia dużą ilością wody.

W zależności od rodzaju zapalenia przełyku kluczowe może być rzucenie palenia papierosów, wyleczenie infekcji lub modyfikacja diety, na przykład wyeliminowanie alergenów czy potraw smażonych i ciężkostrawnych, a także mocnej kawy i herbaty oraz alkoholu.