APTT - czas częściowej tromboplastyny po aktywacji lub inaczej czas kaolinowo-kefalinowy to jeden ze wskaźników krzepnięcia krwi, służący do oceny aktywności czynników krzepnięcia II, V, VIII, IX, X, XI i XII oraz I, stanowiących wewnętrzną drogę krzepnięcia.

Badanie APTT wykonuje się:
- w przypadku nadmiernych krwawień lub zakrzepicy (najczęściej przed operacją);
- w celu monitorowania leczenia heparyną niefrakcjonowaną;
- w diagnostyce niedoboru czynników krzepnięcia, np. niedoboru czynnika VIII (hemofilia), niedoborów fibrynogenu i obecności antykoagulantu tocznia.

ALT - aminotransferaza alaninowa jest enzymem wskaźnikowym, wewnątrzkomórkowym. Poziom ALT wykonuje się przesiewowo w diagnostyce i różnicowaniu chorób wątroby, a także w ocenie postępu procesu chorobowego. Zbyt wysoki poziom ALT może wskazywać na choroby zapalne wątroby, w tym ostre lub przewlekłe zapalenie wątroby.
ALT należy do panelu prób wątrobowych, wykonywanego w kompleksowej diagnostyce wątroby lub w podejrzeniu chorób, takich jak: marskość wątroby, żółtaczka zastoinowa, nowotwory, lub alkoholowe zapalenia wątroby.

AST aminotranferaza asparaginianowa, to jedna z tzw. prób wątrobowych przydatnych w diagnostyce ostrych i przewlekłych stanów zapalnych wątroby. Enzym ten występuje w komórkach ciała, najliczniej w mięśniu sercowym, mięśniach szkieletowych i wątrobie. Wzrost poziomu AST może sugerować uszkodzenie komórek tych narządów. Badanie stężenia AST wykorzystywane jest przede wszystkim w diagnostyce chorób wątroby jak: wirusowe i toksyczne uszkodzenie wątroby, żółtaczka zastoinowa, marskość, choroby nowotworowe. W celu kompleksowej diagnostyki, obok poziomu AST zaleca się badanie poziomu ALT (aminotransferazy alanionwej), GGTP i bilirubiny.

Amylaza jest enzymem trawiennym, produkowanym głównie w śliniankach, trzustce i wątrobie, wydzielanym do światła przewodu pokarmowego. Główną rolą enzymu jest rozkład węglowodanów. Wyraźny wzrost aktywności amylazy obserwuje się w przypadku ostrych stanów zapalnych trzustki, a także w stanach patologicznych niezwiązanych z trzustką, jak ostra niewydolność nerek, zapalenie ślinianek (świnka), urazy brzucha, niedrożność jelit, perforacje wrzodów przewodu pokarmowego.

Białko CRP (białko C reaktywne-C Reactive Protein) jest popularnym markerem wykrywającym stan zapalny w organizmie. Białko ostrej fazy syntetyzowane jest w wątrobie, ścianach naczyń tętniczych oraz w komórkach tłuszczowych, skąd uwalniane jest do krwi. Wskazaniem do oznaczenia CRP jest podejrzenie występowania w organizmie czynnika zapalnego, w monitorowaniu skuteczności leczenia w chorobach autoimmunologicznych, nowotworowych, infekcjach bakteryjnych lub grzybiczych (szczególnie po zabiegach operacyjnych).

W przebiegu zakażeń bakteryjnych wyniki przyjmują dużo wyższe wartości niż w przypadku tych wywołanych przez wirusy. Wzrost stężenia CRP obserwuje się także w ciąży. Wysoko czułe testy określające stężenie CRP pozwalają również na określenie ryzyka chorób sercowo-naczyniowych i incydentów wieńcowych. Stężenie CRP jest różne w zależności od wieku, płci, masy ciała, a także różni się w zależności od metody oznaczania.

Bilirubina jest barwnikiem żółciowym, powstającym jako produkt uboczny po rozpadzie hemoglobiny. Występuje w formie sprzężonej (związanej) i niesprzężonej (wolnej). Wydalana jest z organizmu wraz z żółcią poprzez pęcherzyk żółciowy, skąd transportowana jest dalej do jelita. Badanie poziomu bilirubiny zleca się w podejrzeniu nieprawidłowej pracy trzustki i wątroby spowodowanej nadużywaniem alkoholu, nowotworem, niedrożnością przewodów żółciowych. Wysoki poziom bilirubiny obserwuje się w przebiegu żółtaczki (tzw. żółtaczka noworodkowa w pierwszych dniach życia), w trakcie przyjmowania niektórych leków, a także doustnej antykoncepcji hormonalnej.

Cholesterol HDL - frakcja cholesterolu całkowitego będąca lipoproteiną o wysokiej gęstości (ang. high-density lipoprotein), nazywana "dobrym cholesterolem". HDL odpowiedzialny jest za transport cząsteczek cholesterolu z tkanek organizmu, w tym również ścian naczyń krwionośnych do wątroby. Badanie wykonywane jest przesiewowo, jako element panelu lipidowego, tzw. lipidogramu, który zleca się w ramach zmniejszenia ryzyka rozwoju miażdżycy i profilaktyki chorób układu sercowo-naczyniowego, jak choroba wieńcowa, zawał serca, udar mózgu. Obniżony poziom cholesterolu HDL jest czynnikiem ryzyka choroby niedokrwiennej, nawet jeśli poziom całkowitego cholesterolu pozostaje w granicach normy.

Cholesterol LDL - frakcja cholesterolu całkowitego będąca lipoproteiną o niskiej gęstości (ang. low-density lipoprotein), nazywana "złym cholesterolem". LDL odpowiedzialny jest za transport cholesterolu, kwasów tłuszczowych i trójglicerydów z wątroby, gdzie jest syntetyzowany do tkanek obwodowych ciała. Powstaje jako końcowy produkt przemian cząstek VLDL, czyli lipoprotein o bardzo niskiej gęstości, a jego stęzenie zależne jest nasilenia syntezy cząstki VLDL, jej przemian i tempa wychwytu LDL przez tkanki.

Badanie wykonywane jest przesiewowo, jako element panelu lipidowego, tzw. lipidogramu, który zleca się w ramach zmniejszenia ryzyka rozwoju miażdżycy i profilaktyki chorób układu sercowo-naczyniowego, jak choroba wieńcowa, zawał serca, udar mózgu. Podniesione stężenie cholesterolu LDL jest czynnikiem ryzyka choroby niedokrwiennej, nawet jeśli poziom całkowitego cholesterolu pozostaje w granicach normy.

Cholesterol jest składnikiem błon komórkowych, a także prekursorem witaminy, D3, hormonów płciowych (testosteronu, estrogenu, progesteronu) i nadnerczowych (kortyzolu).
Cholesterol produkowany jest w wątrobie i dostarczany do organizmu z pożywieniem. Badanie poziomu cholesterolu wykonuje się przesiewowo w badaniach okresowych i w diagnostyce chorób układu sercowo-naczyniowego jak choroba wieńcowa serca, miażdżyca tętnic, zawały, udary. Badanie zleca się również u osób z zaburzeniami lipidowymi lub ze zdiagnozowaną hipercholesterolemią rodzinną.

Ocena stężenia cholesterolu całkowitego jest wypadkową trzech frakcji: cholesterolu HDL (tzw. dobry cholesterol), odpowiadającego za transport zwrotny z komórek do wątroby, cholesterolu LDL (tzw. zły cholesterol), który przyczynia się do rozwoju blaszek miażdżycowych, zwężających światło tętnic, a także z lipoproteiny bardzo małej gęstości (VLDL). 

Elektrolity: kation sodowy (Na+) i potasowy (K+) są najważniejszymi jonami osocza, które pozwalają na utrzymanie równowagi wodno-elektrolitowej ustroju. Zarówno ich niedobór, jak i nadmiar może mieć niebezpieczne skutki zdrowotne.
Badanie wykonuje się w przypadkach znacznej utraty płynów, w incydentach utraty przytomności, zaburzeniach pracy serca, czy w podejrzeniu niewydolności nerek.

Fibrynogen bierze udział w procesie krzepnięcia krwi. Produkcja białka zachodzi w wątrobie. Przede wszystkim odpowiada za tworzenie skrzepu, który zapobiega krwawieniom. Ilość fibrynogenu we krwi nie tylko umożliwia ocenę odpowiedniego krzepnięcia krwi, ale także świadczy o prawidłowej pracy wątroby. Podwyższone stężenie fibrynogenu we krwi jest częstą przyczyną rozwoju zakrzepicy.

Lekarz zaleca wykonanie badania w momencie, gdy:
• Występują przewlekłe krwawienia z tendencją do powstania zakrzepów;
• Występują zaburzenia fibrynogenu w organizmie;
• Mamy do czynienia z wrodzonym niedoborem fibrynogenu;
• Podejrzewany jest rozwój chorób sercowo-naczyniowych;
• Występują problemy z prawidłowym krzepnięciem krwi;
• Występuje podejrzenie rozwoju zespołu DIC (zespół rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego);
• Dochodzi do stanów zapalnych w organizmie.

Fosfataza alkaliczna (ALP) - enzym obecny w większości komórek ciała, osiągający różne stężenia w zależności od miejsca występowania. Największy poziom ALP obserwuje się w kościach, wątrobie, drogach żółciowych i jelicie. Enzym ten zaangażowany jest głównie w rozwój macierzy kostnej, a także wzrost kośćca. Wyróżnia się 4 typy fosfatazy alkalicznej: jelitowy, łożyskowy (dojrzałe łożysko), nabłonkowy gonad i kostno-wątrobowo-nerkowy.

Badanie poziomu ALP znajduje swoje zastosowanie w diagnostyce chorób wątroby, dróg żółciowych, osteomalacji, choroby Pageta, nadczynności przytarczyc, guzów pierwotnych kości i przerzutów do kości, na które wskazuje wysoki poziom enzymu. Istotne jest zestawienie wyniku ALP z GGTP, które pozwala na różnicowanie chorób tkanki kostnej i cholestazy.

Podwyższony poziom ALP obserwuje się u kobiet w ciąży (uaktywnia się frakcja łożyskowa), a także u dzieci i młodzieży, ze względu na dynamiczny rozrost kośćca. 

Gamma-glutamylotranspeptydaza (GGTP) to enzym produkowany głównie w wątrobie, ale obecny także w błonie komórkowej jelit, nerek oraz trzustce. Oznaczenie poziomu GGTP jest w szczególności przydatne w leczeniu chorób wątroby, dróg żółciowych, trzustki, choroby alkoholowej oraz niektórych nowotworów.

GGTP należy do najbardziej czułych testów wątrobowych. W celach diagnostycznych najczęściej wykonywany jest z pozostałymi oznaczeniami ALT, AST i ALP, które wchodzą w skład panelu prób wątrobowych. Podwyższona norma GGTP może świadczyć o występujących nieprawidłowościach w działaniu wątroby.

Glukoza to cukier prosty, który stanowi podstawowe źródło energii w organizmie. Glukoza jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania narządów ludzkich. Za regulowanie jej poziomu odpowiada hormon trzustkowy - insulina. Jeżeli w organizmie występują zaburzenia poziomu glukozy we krwi, może dojść do stanu hiperglikemii - podwyższonego poziomu glukozy bądź hipoglikemii - zaniżonego poziom glukozy.
Symptomy sugerujące niskie stężenie glukozy to: ogólne osłabienie, drżenie rąk, senność, rozdrażnienie, bóle brzucha, tachykardia, a nawet tzw. śpiączka cukrzycowa. Z kolei podwyższone stężenie glukozy powoduje wzmożone pragnienie, potrzebę częstego oddawania moczu, senność, problemy z koncentracją. 

TSH Tyreotropina - hormon produkowany przez przysadkę mózgową, wpływający na pracę tarczycy. Poziom TSH określa, czy u Pacjenta występują zaburzenia związane z nadczynnością lub niedoczynnością tarczycy. Badanie wykonuje się celem ogólnej oceny stanu tarczycy.

Do objawów nadczynności tarczycy zaliczamy: uczucie gorąca, spadek masy ciała, mimo iż ilość przyjmowanego pokarmu nie została zmniejszona, rozdrażnienie, biegunki. Z kolei w przypadku kobiet problemy z regularnym miesiączkowaniem.
Charakterystyczne objawy dla niedoczynności tarczycy to: wzrost masy ciała, mimo braku apetytu, uczucie zmęczenia, wzdęcia, zaparcia, uczucie zimna.

Badanie zaleca się przede wszystkim osobom:
• po 60 roku życia,
• które są obciążone genetycznie chorobami tarczycy,
• u których występują choroby autoimmunologiczne,
• które przeszły operacje tarczycy.

Kreatynina jest produktem przemiany materii, obecnym w krwi i w moczu. Proces filtracji zachodzi w nerkach, skąd następnie wydalana jest na zewnątrz razem z moczem.
Jej oznaczenie wykonuje się w celach kontrolnych, pozwalających na ocenę stanu ogólnego organizmu oraz w diagnostyce nerek. Weryfikacja poziomu kreatyniny przydatna przed wykonaniem badań obrazowych, przy których konieczne jest podanie pacjentowi kontrastu obciążającego nerki (najczęściej podczas TK i MRI).

Stężenie kreatyniny we krwi utrzymywane jest na tym samym poziomie. Dopuszczalne są niewielkie wahania.

Kwas moczowy jest końcowym wynikiem rozpadu puryn, które znajdują się w DNA, RNA, a także w komórkach organizmu i pożywienia. Proces usuwania rozpoczyna się w nerkach. W końcowym etapie wydalany jest na zewnątrz razem z moczem, niekiedy również z kałem. Kwas moczowy w niewielkiej ilości znajduje się w jelitach.

Badanie stężenia kwasu moczowego we krwi wykonuje się, gdy objawy wskazują na rozwój dny moczowej, ale również w procesie przebiegu chemioterapii, w przypadkach leczenia nowotworów, w momencie podejrzenia kamieni nerkowych.

Częstymi objawami, jakie może, odczuwać Pacjent są:
• Gorączka
• Bóle brzucha w okolicy lędźwiowej
• Problemy z oddawaniem moczu
• Krwiomocz
• Wymioty
• Osłabienie organizmu, senność
• Bóle stawów

Magnez to jeden z podstawowych elektrolitów, który występuje w organizmie człowieka. Odpowiada za prawidłową pracę układu nerwowego oraz wpływa na działanie mózgu i serca. Jest budulcem kości, a także wspomaga procesy funkcji mięśni. Stabilizuje poziom ciśnienia tętniczego we krwi. Należy pamiętać, iż niedobór (hipomagnezia), jak i nadmiar (hipermagnezja) tego pierwiastka mogą przyczynić się do wystąpienia mniej lub bardziej poważnych problemów zdrowotnych.

Do objawów hipomagnezji zaliczamy: zaburzenia nastroju, nadpobudliwość, drżenia, skurcze mięśni, a także zaburzenia pracy układu sercowo-naczyniowego. Z kolei stan hipermagnezji objawia się obniżeniem ciśnienia tętniczego, osłabieniem mięśni, problemami z wydalaniem i oddawaniem moczu, a nawet w poważniejszym stadium zaburzeniem pracy mięśnia sercowego, który może doprowadzić do zatrzymania akcji serca.

Magnez w pożywieniu znajduje się głównie w produktach zbożowych.

Mocznik jest końcowym produktem przemian rozpadu białek i aminokwasów, produkowany głównie w wątrobie. Dzięki odpowiedniemu stężeniu wpływa na prawidłową funkcjonalność wydalniczą nerek. Składa się przede wszystkim z amoniaku oraz dwutlenku węgla. Lekarz zleca wykonanie badania w momencie podejrzenia chorób metabolicznych, niewydolności nerek, chorób wątroby, zespołu złego wchłaniania, urazów tkanek i oparzeń oraz w przypadku wielomoczu. 

Pełna morfologia to badanie profilaktyczne, którego wyniki pozwalają Lekarzowi ocenić ogólny stan zdrowia Badanego. Morfologia 5 diff składa się z 5 grup krwinek białych: neutrofile, bazofile, eozynofile, monocyty i limfocyty. Pozwala na ocenę układu czerwonokrwinkowego, białokrwinkowego i płytek krwi. Badanie szczególnie przydatne w analizie erytropoetycznej funkcji szpiku oraz przy występujących częstych krwotokach.

Analiza badania pozwala na rozpoznanie powstałych nieprawidłowości, monitorowanie istniejących już schorzeń oraz poszerzenie badań w celu dalszego leczenia. Problemy, jakie mogą wyniknąć z niewłaściwych wyników to podejrzenie:
• Anemii
• Stanów zapalnych, infekcji
• Choroby układu limfatycznego
• Odwodnienie
• Nadkrwistość
• Krwotoku wewnętrznego

Morfologia krwi (pełna) skład parametrów:
leukocyty, erytrocyty, hemoglobina, hematokryt, Wskaźniki czerwonokrwinkowe (MCV, MCH, MCHC, RDW), płytki krwi (PLT, MPV, PDW, PCT, P-LCR).

Odczyn Biernackiego (OB) jest markerem, na podstawie którego można określić, czy w organizmie występuje stan zapalny, ze zmianami stężenia białek we krwi, bez wskazania jego konkretnej przyczyny i lokalizacji. Badanie określa prędkość, z jaką krwinki czerwone opadają w osoczu. Jeżeli występuje stan zapalny, tempo opadania krwinek wzrasta, ponieważ dochodzi do produkcji zwiększonej ilości immunoglobulin i białek tzw. ostrej fazy, np. fibrynogenu.

Badanie OB razem z morfologią są jednymi ze standardowych badań laboratoryjnych, które wykonuje się w celu rutynowej kontroli stanu zdrowia Pacjenta.

Wskazania do badania:
• rozwój procesów zapalnych
• zakażenia bakteryjne
• choroby układu krwionośnego (białaczka, szpiczak)
• nowotwory
• choroby autoimmunologicznej
• choroby nerek
• niedokrwistość sierpowata
• czerwienica prawdziwa

Czas protrombinowy (PT) to wskaźnik, który określa czas powstania skrzepów krwi. Badanie jest miarą, której w osoczu występują czynniki krzepnięcia: V, VII, X, fibrynogeny i protrombiny. Badanie ma na celu określenie, czy w drodze tych czynników dojdzie do utworzenia skrzepu osocza w uzgodnionym czasie i warunkach. Wynik pomiaru PT wyrażany jest najczęściej jako współczynnik INR. Współczynnik czasu protrombinowego, znormalizowany i wprowadzony w celu porównania wyników, bez względu na użyty odczynnik.

Zaleca się wykonanie badania w przypadku osób zażywających doustne antykoagulanty, osób, u których zdiagnozowano choroby kardiologiczne oraz po przebytych zabiegach kardiochirurgicznych.

Trójglicerydy (TG, Triglicerydy) stanowią podstawową formę magazynowania kwasów tłuszczowych. Zaleca się kontrolowanie poziomu trójglicerydów, gdyż zaburzenia ich poziomu mogą prowadzić do rozwoju chorób sercowo-naczyniowych, cukrzycy, a także do zapalenia trzustki i uszkodzenia wątroby.
Podwyższony poziom trójglicerydów występuje również u osób otyłych, kobiet w ciąży, pacjentów powyżej 45 roku życia oraz u osób, u których zdiagnozowano niedoczynność tarczycy. 

Wapń jest kluczowym składnikiem tkanki kostnej. Odpowiada za jakość naszych zębów oraz za równowagę kwasowo-zasadową. Utrzymuje prawidłowe napięcie mięśnia sercowego. Wpływa korzystnie na układ odpornościowy, gdyż ma właściwości przeciwzapalne oraz przeciwalergiczne. Jest niezbędny w procesie krzepnięcia krwi.
Zaleca się wykonanie badania w przypadku, gdy u Pacjenta występują objawy sugerujące niski bądź wysoki poziom wapna we krwi. Objawy, jakie mogą towarzyszyć w stanie hipokalcemii i hiperkalcemii to bóle brzucha, ogólne osłabienie, biegunka, drżenie mięśni, uczucie mrowienia. Następstwem tych symptomów może być rozwój choroby układu kostnego, choroby nerek, nawracających infekcji bakteryjnych i wirusowych.

Żelazo to składnik hemoglobiny, który bierze udział w transporcie tlenu w tkankach mięśniowych. Odpowiada za magazynowanie żelaza w komórkach (ferrytyna i hemosyderyna). Wspomaga walkę z wolnymi rodnikami, wpływa korzystnie na poziom naszej odporności oraz podnosi poziom energii. Lekarz zleca wykonanie badania w momencie podejrzenia lub w celu dalszej diagnostyki anemii (niedokrwistość). Objawami towarzyszącymi obniżonemu stężeniu są: zakażenia, infekcje, stany zapalne, choroby przewlekłe, a także nowotwory. Materiałem do badania jest krew.