Marskość wątroby - przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie

Monika Grudzińska
08 listopada 2021, 08:00

Marskość wątroby - przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie

E-recepta za 59 zł
Bez wizyty u lekarza
Umów teleporadę
Konsultacja już w 15 minut
Marskość wątroby, inaczej zwłóknienie wątroby, to postępujące włóknienie miąższu wątroby. Sukcesywne zastępowanie jej komórek włóknami tkanki łącznej prowadzi do upośledzenia funkcji metabolicznych, utrudnienia odpływu żółci oraz staje się przyczyną powstania nadciśnienia wrotnego.
Marskość wątroby  - przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie
Marskość wątroby, inaczej zwłóknienie wątroby, to postępujące włóknienie miąższu wątroby. Sukcesywne zastępowanie jej komórek włóknami tkanki łącznej prowadzi do upośledzenia funkcji metabolicznych, utrudnienia odpływu żółci oraz staje się przyczyną powstania nadciśnienia wrotnego.
Co to jest marskość wątroby?
Marskość wątroby (łac. cirrhosis hepatis) to przewlekły stan chorobowy prowadzący do zwłóknienia wątroby i zmiany jej budowy. W miarę postępu patologii w miejscu prawidłowych zrazików wątrobowych pojawiają się guzki regeneracyjne, to jest skupiska komórek wątrobowych otoczonych gęstymi pasmami tkanki łącznej. To prowadzi do martwicy hepatocytów, czyli komórek wątroby i zaburzeń czynności wątroby.
Z uwagi na obraz histopatologiczny wyróżnia się:
  • marskość drobnoguzkową (guzki mają nie więcej niż 3 mm),
  • marskość wielkoguzkową (guzki mają od 3 mm do kilku cm),
  • marskość mieszaną.
Przyczyny marskości wątroby
Do marskości wątroby może prowadzić nadużywanie alkoholu, ale i kontakt z innymi toksynami (np. leki i środki chemiczne) oraz wirusami (szczególnie HBV i HCV). Podłożem problemu stają się często choroby:
  • autoimmunologiczne wątroby, takie jak AZW (autoimmunologiczne zapalenie wątroby), PBC (pierwotna marskość żółciowa),
  • wrodzone i nabyte choroby metaboliczne (np. cukrzyca, otyłość, stłuszczeniowe zapalenie wątroby, choroba Wilsona),
  • przewlekłe choroby dróg żółciowych powodujące cholestazę (np. pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych, pierwotne zapalenie dróg żółciowych, trwałe uszkodzenia dróg żółciowych).
To dlatego, ze względu na etiopatogenezę, wyróżnia się różne rodzaje marskości wątroby:
  • marskość alkoholowa,
  • marskość pozapalna,
  • marskość zastoinowa,
  • marskość żółciowa,
  • marskość uwarunkowana genetycznie.
Najczęstszą przyczyną marskości jest nadużywanie alkoholu oraz przewlekłe infekcje wirusami zapalenia wątroby typu B lub C.
Objawy marskości wątroby
Choć choroba ma charakter postępujący, co oznacza, że tkanka wątrobowa jest nieustannie zastępowana przez nieczynną funkcjonalnie tkankę łączną, we wczesnym stadium choroby objawy mogą się nie pojawiać. Szacuje się, że nawet u 40% chorych marskość wykrywana jest przypadkowo podczas badań czy zabiegów chirurgicznych przeprowadzanych z innego powodu.
Objawy marskości nasilają się wraz z postępem procesu zwłókniania i dotyczą różnych części organizmu. W początkowej fazie obserwuje się czerwone plamki występujące na górnej połowie ciała, przerost ślinianek przyusznych, zwłóknienie ścięgien w rękach i zaczerwienienie dłoni, zniekształcenie palców i paznokci u rąk.
Gdy dojdzie do znacznego upośledzenia czynności wątroby, odczuwane jest zmęczenie i osłabienie, bóle brzucha, utrata apetytu, nudności, spadek masy ciała, zaburzenia koncentracji czy stany podgorączkowe.
Typowa jest specyficzna postawa ciała (wygląd kasztanowego ludzika): szczupłe kończyny górne i dolne, co ma związek z zanikiem mięśni i powiększonym obwodem brzucha.
Pojawia się wodobrzusze, ginekomastia, hipogonadyzm (u mężczyzn objawia się zanikiem jąder, utratą libido i impotencją, zaś u kobiet zaburzeniami miesiączkowania lub brakiem miesiączki i bezpłodnością), zmiany naczyniowe o charakterystycznym, gwiaździstym kształcie nazywane pajączkami wątrobowymi.
W miarę rozwoju choroby dochodzi do powikłań. Pojawia się żółtaczka i świąd ciała, wybroczyny i krwawienia, insulinooporność i cukrzyca typu 2, krwawienie z przewodu pokarmowego, samoistne bakteryjne zapalenie otrzewnej, zwiększona wrażliwość na leki, nadciśnienie wrotne, encefalopatia wątrobowa i rak wątrobowokomórkowy.
Diagnostyka marskości wątroby
Uszkodzenie wątroby jest nieodwracalne, można jednak spowolnić lub zatrzymać postępy zwłóknienia, stąd tak ważne jest szybkie rozpoznanie i leczenie.
W celu postawienia diagnozy wykonuje się badania laboratoryjne, takie jak:
  • morfologia krwi (na marskość może wskazywać małopłytkowość i niedokrwistość),
  • stężenie bilirubiny (często obserwuje się jej wzrost),
  • aktywność enzymów wątrobowych (niepokoić powinna wzmożona aktywność ALT, AST i ALP
  • poziom glukozy we krwi (objawem marskości może być hipoglikemia lub hiperglikemia),
  • stężenie markera AFP (wynik wskazujący na raka wątrobowokomórkowego wynosi >200j),
  • układ krzepnięcia.
Pomocne są także badania obrazowe, takie jak USG jamy brzusznej, badania endoskopowe, badanie histopatologiczne wycinka wątroby oraz badania z wykorzystaniem elastografia.
Leczenie marskości wątroby
Leczenie marskości wątroby ma charakter objawowy i przyczynowy. Celem terapii jest zarówno zahamowanie procesu włóknienia wątroby, jak i zapobieganie powikłaniom (bądź ich leczenie).
Leczenie objawowe skupia się na poprawie samopoczucia i komfortu życia chorego. Kluczowe jest zaprzestanie picia alkoholu, osiągniecie odpowiedniej masy ciała, regularna aktywność fizyczna oraz przestrzeganie zasad lekkostrawnej diety (dieta wątrobowa). Leczenie przyczynowe zależy od etiologii marskości wątroby i jest dostosowywane przez hepatologa do konkretnego przypadku.
E-recepta za 59 zł
Bez wizyty u lekarza

Umów wizytę u internisty
Specjalizacja lub nazwisko lekarza, miasto
Dziś
29.03
Jutro
30.03
ndz.
31.03
pon.
01.04
wt.
02.04
Termin:
od dziś (29.03)
Zakres cen:
Do 100 zł
100 - 150 zł
150 - 200 zł
Powyżej 200 zł
Płeć lekarza:
kobieta
mężczyzna
Pokaż tylko:
lekarze pracujący w szpitalu
lekarze dziecięcy
Oceny:
(*)
(*)
(*)
(*)
(*)
(*)
(*)
(*)
(*)
( )
(*)
(*)
(*)
( )
( )
(*)
(*)
( )
( )
( )
(*)
( )
( )
( )
( )
Dorota Szcześniak-Słomska
24 zrealizowanych wizyt
4.5(*) (*) (*) (*) (*) (1 ocen)
24 zrealizowanych wizyt
od 290,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
AL. JEROZOLIMSKIE 65/79, WARSZAWA
PROFEMED Lekarze Specjaliści Warszawa - Al. Jerozolimskie 65/79
Konrad Boblewski
3 zrealizowanych wizyt
4.8(*) (*) (*) (*) (*) (2 ocen)
3 zrealizowanych wizyt
od 239,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
AL. ZWYCIĘSTWA 49, GDAŃSK
Centrum Medyczne LUX MED Gdańsk - Al. Zwycięstwa 49
AL. ZWYCIĘSTWA 49, GDAŃSK
Centrum Medyczne Grupa LUX MED Gdańsk - Al. Zwycięstwa 49
Potrzebujesz pomocy? Wizytę umówisz też przez konsultanta
Piotr Czesław Kossowski
34 zrealizowanych wizyt
4.3(*) (*) (*) (*) ( ) (12 ocen)
34 zrealizowanych wizyt
od 239,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
WITA STWOSZA 1, PRUSZCZ GDAŃSKI
Centrum Medyczne LUX MED Pruszcz Gdański - Wita Stwosza 1
JAŚKOWA DOLINA 132, GDAŃSK
Centrum Medyczne LUX MED Gdańsk - Jaśkowa Dolina 132
Julian Rybak
19 zrealizowanych wizyt
4.5(*) (*) (*) (*) (*) (5 ocen)
19 zrealizowanych wizyt
od 145,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
WOŁOWSKA 20, WROCŁAW
Centrum Medyczne LUX MED Wrocław - Wołowska 20
BARBARA SMOŁA-WIĄCEK
1 zrealizowanych wizyt
5.0(*) (*) (*) (*) (*) (1 ocen)
1 zrealizowanych wizyt
od 239,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
WADOWICKA 6, KRAKÓW
Centrum Medyczne LUX MED Kraków - Wadowicka 6
Radosław Olszewski
2 zrealizowanych wizyt
4.8(*) (*) (*) (*) (*) (1 ocen)
2 zrealizowanych wizyt
od 239,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
SOWIŃSKIEGO 46, KATOWICE
Centrum Medyczne LUX MED Katowice - Sowińskiego 46
DWORCOWA 25, GLIWICE
Centrum Medyczne LUX MED Gliwice - Dworcowa 25
Piotr Hoffmann
35 zrealizowanych wizyt
5.0(*) (*) (*) (*) (*) (19 ocen)
35 zrealizowanych wizyt
od 239,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
KOŚCIUSZKI 71, TORUŃ
Centrum Medyczne LUX MED Toruń - Kościuszki 71
Karina Strachowska-Lange
26 zrealizowanych wizyt
5.0(*) (*) (*) (*) (*) (7 ocen)
26 zrealizowanych wizyt
od 239,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
AL. ZWYCIĘSTWA 49, GDAŃSK
Centrum Medyczne Grupa LUX MED Gdańsk - Al. Zwycięstwa 49
Iwona Lang
19 zrealizowanych wizyt
4.5(*) (*) (*) (*) (*) (7 ocen)
19 zrealizowanych wizyt
od 239,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
PL. DOMINIKAŃSKI 3, WROCŁAW
Centrum Medyczne LUX MED Wrocław - Plac Dominikański 3
Dominika Koterska-Wilk
24 zrealizowanych wizyt
4.0(*) (*) (*) (*) ( ) (9 ocen)
24 zrealizowanych wizyt
od 249,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
AL. STANÓW ZJEDNOCZONYCH 72, WARSZAWA
Centrum Medyczne Grupa LUX MED Warszawa - Al. Stanów Zjednoczonych 72