Menopauza – przyczyny, objawy i leczenie

Monika Grudzińska
12 kwietnia 2021, 10:00

Menopauza – przyczyny, objawy i leczenie

E-recepta za 59 zł
Bez wizyty u lekarza
Umów teleporadę
Konsultacja już w 15 minut
Menopauza, zgodnie z definicją WHO, jest ostatnim krwawieniem miesiączkowym, po którym przez co najmniej rok menstruacja już nie występuje. To skutek wielu zmian, które rozpoczęły się w organizmie kobiety dużo wcześniej. Po upływie 12 miesięcy bez okresu kobieta uznawana jest za niepłodną. W potocznym rozumieniu menopauza nie odnosi się do jednego dnia, a do kilku lat przed i po jej rozpoczęciu. Czas ten określa się jako klimakterium, przekwitanie lub perimenopauza. Pojęcie menopauza pochodzi od greckich słów meno, oznaczającego miesiąc oraz pausis, tłumaczonego jako przerwa bądź zatrzymanie. Przekwitanie jest procesem fizjologicznym, przez który przechodzi każda kobieta. To szczególny etap w życiu, znajdujący się pomiędzy wiekiem prokreacyjnym a początkiem starzenia się.
Menopauza – przyczyny, objawy i leczenie
Menopauza, zgodnie z definicją WHO, jest ostatnim krwawieniem miesiączkowym, po którym przez co najmniej rok menstruacja już nie występuje. To skutek wielu zmian, które rozpoczęły się w organizmie kobiety dużo wcześniej. Po upływie 12 miesięcy bez okresu kobieta uznawana jest za niepłodną. W potocznym rozumieniu menopauza nie odnosi się do jednego dnia, a do kilku lat przed i po jej rozpoczęciu. Czas ten określa się jako klimakterium, przekwitanie lub perimenopauza. Pojęcie menopauza pochodzi od greckich słów meno, oznaczającego miesiąc oraz pausis, tłumaczonego jako przerwa bądź zatrzymanie. Przekwitanie jest procesem fizjologicznym, przez który przechodzi każda kobieta. To szczególny etap w życiu, znajdujący się pomiędzy wiekiem prokreacyjnym a początkiem starzenia się.
Kiedy pojawia się klimakterium?
Klimakterium wiąże się z ustawaniem czynności gonad. Jego istotą którego jest zatrzymanie cyklu miesiączkowego. Ostatnia menstuacja (czyli menopauza) u kobiet występuje zwykle pomiędzy 45. a 55. rokiem życia. Średni wiek rozpoczęcia klimakterium wynosi 51 lat. Trwa od roku do 2 lat.
O późnym klimakterium mówi się, gdy ostatnia miesiączka pojawia się między 55. a 60. rokiem życia kobiety. Wczesne klimakterium dotyczy ustania miesiączki między 40. a 45. rokiem życia. Pojawienie się objawów menopauzy u kobiety przed 40. rokiem życia sugeruje przedwczesną utratę funkcji jajników (przedwczesna menopauza, przedwczesny zanik funkcji jajników).
Przyczyny menopauzy
Jakie są przyczyny menopauzy? Przede wszystkim należy pamiętać, że przekwitanie jest naturalnym procesem starzenia się organizmu kobiety i wygasaniem funkcji jajników. Postępująca w każdym cyklu atrezja pęcherzyków jajnikowych prowadzi do wyczerpania ich puli. Przekłada się to na zanik aktywności hormonalnej jajników oraz zahamowanie miesiączkowania.
Każda kobieta ma zapisany w genach okres, przez który jej jajniki będą zdolne do produkcji odpowiedniej ilości hormonów płciowych. Oprócz tego na wiek wystąpienia menopauzy wpływają warunki życia, stan zdrowia i stosowane leki, a także palenie papierosów.
Objawy menopauzy i ustania czynności gonad mogą się wiązać również z:
  • operacyjnym usunięciem jajników wraz z jajowodami,
  • ich nieodwracalnym uszkodzeniem w wyniku chemioterapii i radioterapii stosowanych w leczeniu chorób nowotworowych,
  • uszkodzeniem jajników wskutek rozwoju chorób przewlekłych (choroby tarczycy, cukrzyca).
Objawy menopauzy
Menopauza jest procesem naturalnym, który znajduje odzwierciedlenie w zmianach stężeń hormonów płciowych. Charakterystyczne jest to, że wzrasta stężenie FSH (hormon folikulotropowy) i LH (hormonem luteinizujący). Obserwuje się także zmniejszone stężenia takich hormonów produkowanych przez jajniki jak:
  • 17β-estradiol,
  • testosteron,
  • androstendion,
  • dehydroepiandrostendion (DHEA),
  • progesteron.
Zmiana stężenia hormonów w organizmie jest odpowiedzialna za większość objawów i przykrych dolegliwości okresu menopauzalnego.
Kobiety w czasie klimakterium bardzo często mają objawy wypadowe (tzw. zespół klimakteryczny). U około 40% dolegliwości zaczynają pojawiać się przed menopauzą, po niej pojawiają się u zdecydowanej większości. Największe nasilenie objawów obserwuje się w pierwszych 2 latach po menopauzie, choć dolegliwości mogą się utrzymywać nawet ponad 5 lat.
Zaprzestanie miesiączkowania jest poprzedzone okresem, gdy krwawienie staje się nieregularne. Typowymi objawami menopauzy są:
  • uderzenia gorąca,
  • zlewne poty,
  • bezsenność,
  • bóle i zawroty głowy,
  • kołatanie serca,
  • trudności w koncentracji i zapamiętywaniu,
  • huśtawki nastroju, przygnębienie, depresja,
  • zwiększenie masy ciała,
  • zwiększona aktywność gruczołów łojowych i potowych,
  • bolesność stawów i kości,
  • zmniejszone libido,
  • atrofia urogenitalna objawiająca się dyspareunią, częstszymi infekcjami dróg moczowych oraz wysiłkowym nietrzymaniem moczu.
Długotrwały niedobór estrogenów u kobiet może wpływać na rozwój miażdżycy, powikłań sercowo-naczyniowych, osteoporozy oraz choroby Alzheimera.
Warto wiedzieć, że nie u każdej kobiety pojawia się cały wachlarz objawów menopauzy. Jej dokuczliwość to kwestia indywidualna.
E-recepta za 59 zł
Bez wizyty u lekarza
Leczenie menopauzy
Leczeniem menopauzy, a raczej łagodzeniem jej objawów, zajmują się specjaliści położnictwa i ginekologii. Ma to związek z tym, że około 30% kobiet skarży się na bardzo ciężki przebieg klimakterium.
Najczęściej stosuje się preparaty dostępne bez recepty. W celu złagodzenia dokuczliwych objawów można także stosować domowe sposoby. Z pomocą przychodzą zioła, takie jak: kozłek lekarski, wiesiołek dwuletni, szałwia, czerwona koniczyna, rumianek, a także soja.
Zdarza się jednak, że konieczne jest włączenie leków hormonalnych bądź antydepresyjnych. Do rozpoczęcia tego typu terapii skłania przede wszystkim obecność dolegliwości znacznie pogarszających jakość życia kobiety.
Hormonalna terapia zastępcza polega na suplementacji hormonów płciowych (estrogeny, progesteron) w odpowiednich dawkach i indywidualnie dobieranych schematach. Włączenie terapii jest możliwe wyłącznie po wykluczeniu przeciwwskazań oraz wzięciu pod uwagę ryzyka pojawienia się działań niepożądanych.

Umów wizytę u ginekologa
Specjalizacja lub nazwisko lekarza, miasto
Dziś
29.03
Jutro
30.03
ndz.
31.03
pon.
01.04
wt.
02.04
Termin:
od dziś (29.03)
Zakres cen:
Do 100 zł
100 - 150 zł
150 - 200 zł
Powyżej 200 zł
Płeć lekarza:
kobieta
mężczyzna
Pokaż tylko:
lekarze pracujący w szpitalu
lekarze dziecięcy
Oceny:
(*)
(*)
(*)
(*)
(*)
(*)
(*)
(*)
(*)
( )
(*)
(*)
(*)
( )
( )
(*)
(*)
( )
( )
( )
(*)
( )
( )
( )
( )
Krzysztof Wurm
11 zrealizowanych wizyt
4.3(*) (*) (*) (*) ( ) (6 ocen)
11 zrealizowanych wizyt
od 269,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
SZEWSKA 3A, WROCŁAW
Centrum Medyczne LUX MED Wrocław - Szewska 3A
OŁAWSKA 27/29, WROCŁAW
Centrum Medyczne LUX MED Wrocław - Oławska 27/29
SZEWSKA 3A, WROCŁAW
Centrum Medyczne Grupa LUX MED Wrocław - Szewska 3A
Włodzimierz  Salwach
20 zrealizowanych wizyt
4.5(*) (*) (*) (*) (*) (11 ocen)
20 zrealizowanych wizyt
od 269,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
AL. ZWYCIĘSTWA 49, GDAŃSK
Centrum Medyczne LUX MED Gdańsk - Al. Zwycięstwa 49
AL. ZWYCIĘSTWA 49, GDAŃSK
Centrum Medyczne Grupa LUX MED Gdańsk - Al. Zwycięstwa 49
Potrzebujesz pomocy? Wizytę umówisz też przez konsultanta
Maria Bieńkowska-Moszuk
20 zrealizowanych wizyt
4.5(*) (*) (*) (*) (*) (7 ocen)
20 zrealizowanych wizyt
od 300,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
AL. JEROZOLIMSKIE 65/79, WARSZAWA
PROFEMED Lekarze Specjaliści Warszawa - Al. Jerozolimskie 65/79
Hubert Hrycelak
8 zrealizowanych wizyt
4.0(*) (*) (*) (*) ( ) (1 ocen)
8 zrealizowanych wizyt
od 269,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
JABŁOŃSKIEGO 2/4, RZESZÓW
Centrum Medyczne Grupa LUX MED Rzeszów - Jabłońskiego 2/4
Viktoriya Rybka
10 zrealizowanych wizyt
5.0(*) (*) (*) (*) (*) (6 ocen)
10 zrealizowanych wizyt
od 269,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
FORDOŃSKA 2, BYDGOSZCZ
Centrum Medyczne Grupa LUX MED Bydgoszcz - Fordońska 2
DARIUSZ BUREK
2 zrealizowanych wizyt
5.0(*) (*) (*) (*) (*) (2 ocen)
2 zrealizowanych wizyt
od 269,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
AL. KOPISTO 1, RZESZÓW
Centrum Medyczne LUX MED Rzeszów - Al. Kopisto 1
SABINA ZAŁUSKA-BASA
15 zrealizowanych wizyt
4.5(*) (*) (*) (*) (*) (6 ocen)
15 zrealizowanych wizyt
od 269,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
WADOWICKA 8W, KRAKÓW
Centrum Medyczne Grupa LUX MED Medycyna Rodzinna Kraków – Wadowicka 8W
OPOLSKA 110, KRAKÓW
Centrum Medyczne Grupa LUX MED Kraków - Opolska 110
Lubicz 23A, Kraków
POLMED S.A.
Grażyna Korolczuk
25 zrealizowanych wizyt
4.5(*) (*) (*) (*) (*) (1 ocen)
25 zrealizowanych wizyt
od 289,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
AL. JEROZOLIMSKIE 65/79, WARSZAWA
PROFEMED Lekarze Specjaliści Warszawa - Al. Jerozolimskie 65/79
Irina Konoshenko
46 zrealizowanych wizyt
4.5(*) (*) (*) (*) (*) (19 ocen)
46 zrealizowanych wizyt
od 269,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
AL. POKOJU 5, KRAKÓW
Centrum Medyczne LUX MED Kraków - Al. Pokoju 5
OPOLSKA 110, KRAKÓW
Centrum Medyczne LUX MED Kraków - Opolska 110
Kamila Korczak-Kucharska
4 zrealizowanych wizyt
4.5(*) (*) (*) (*) (*) (2 ocen)
4 zrealizowanych wizyt
od 269,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
SWOBODNA 1, WROCŁAW
Centrum Medyczne Medycyna Rodzinna Wrocław - Swobodna 1