Menopauza – przyczyny, objawy i leczenie

Monika Grudzińska
12 kwietnia 2021, 10:00

Menopauza – przyczyny, objawy i leczenie

E-recepta za 69 zł
Bez wizyty u lekarza
Umów teleporadę
Konsultacja już w 15 minut
Menopauza, zgodnie z definicją WHO, jest ostatnim krwawieniem miesiączkowym, po którym przez co najmniej rok menstruacja już nie występuje. To skutek wielu zmian, które rozpoczęły się w organizmie kobiety dużo wcześniej. Po upływie 12 miesięcy bez okresu kobieta uznawana jest za niepłodną. W potocznym rozumieniu menopauza nie odnosi się do jednego dnia, a do kilku lat przed i po jej rozpoczęciu. Czas ten określa się jako klimakterium, przekwitanie lub perimenopauza. Pojęcie menopauza pochodzi od greckich słów meno, oznaczającego miesiąc oraz pausis, tłumaczonego jako przerwa bądź zatrzymanie. Przekwitanie jest procesem fizjologicznym, przez który przechodzi każda kobieta. To szczególny etap w życiu, znajdujący się pomiędzy wiekiem prokreacyjnym a początkiem starzenia się.
Menopauza – przyczyny, objawy i leczenie
Menopauza, zgodnie z definicją WHO, jest ostatnim krwawieniem miesiączkowym, po którym przez co najmniej rok menstruacja już nie występuje. To skutek wielu zmian, które rozpoczęły się w organizmie kobiety dużo wcześniej. Po upływie 12 miesięcy bez okresu kobieta uznawana jest za niepłodną. W potocznym rozumieniu menopauza nie odnosi się do jednego dnia, a do kilku lat przed i po jej rozpoczęciu. Czas ten określa się jako klimakterium, przekwitanie lub perimenopauza. Pojęcie menopauza pochodzi od greckich słów meno, oznaczającego miesiąc oraz pausis, tłumaczonego jako przerwa bądź zatrzymanie. Przekwitanie jest procesem fizjologicznym, przez który przechodzi każda kobieta. To szczególny etap w życiu, znajdujący się pomiędzy wiekiem prokreacyjnym a początkiem starzenia się.
Kiedy pojawia się klimakterium?
Klimakterium wiąże się z ustawaniem czynności gonad. Jego istotą którego jest zatrzymanie cyklu miesiączkowego. Ostatnia menstuacja (czyli menopauza) u kobiet występuje zwykle pomiędzy 45. a 55. rokiem życia. Średni wiek rozpoczęcia klimakterium wynosi 51 lat. Trwa od roku do 2 lat.
O późnym klimakterium mówi się, gdy ostatnia miesiączka pojawia się między 55. a 60. rokiem życia kobiety. Wczesne klimakterium dotyczy ustania miesiączki między 40. a 45. rokiem życia. Pojawienie się objawów menopauzy u kobiety przed 40. rokiem życia sugeruje przedwczesną utratę funkcji jajników (przedwczesna menopauza, przedwczesny zanik funkcji jajników).
Przyczyny menopauzy
Jakie są przyczyny menopauzy? Przede wszystkim należy pamiętać, że przekwitanie jest naturalnym procesem starzenia się organizmu kobiety i wygasaniem funkcji jajników. Postępująca w każdym cyklu atrezja pęcherzyków jajnikowych prowadzi do wyczerpania ich puli. Przekłada się to na zanik aktywności hormonalnej jajników oraz zahamowanie miesiączkowania.
Każda kobieta ma zapisany w genach okres, przez który jej jajniki będą zdolne do produkcji odpowiedniej ilości hormonów płciowych. Oprócz tego na wiek wystąpienia menopauzy wpływają warunki życia, stan zdrowia i stosowane leki, a także palenie papierosów.
Objawy menopauzy i ustania czynności gonad mogą się wiązać również z:
  • operacyjnym usunięciem jajników wraz z jajowodami,
  • ich nieodwracalnym uszkodzeniem w wyniku chemioterapii i radioterapii stosowanych w leczeniu chorób nowotworowych,
  • uszkodzeniem jajników wskutek rozwoju chorób przewlekłych (choroby tarczycy, cukrzyca).
Objawy menopauzy
Menopauza jest procesem naturalnym, który znajduje odzwierciedlenie w zmianach stężeń hormonów płciowych. Charakterystyczne jest to, że wzrasta stężenie FSH (hormon folikulotropowy) i LH (hormonem luteinizujący). Obserwuje się także zmniejszone stężenia takich hormonów produkowanych przez jajniki jak:
  • 17β-estradiol,
  • testosteron,
  • androstendion,
  • dehydroepiandrostendion (DHEA),
  • progesteron.
Zmiana stężenia hormonów w organizmie jest odpowiedzialna za większość objawów i przykrych dolegliwości okresu menopauzalnego.
Kobiety w czasie klimakterium bardzo często mają objawy wypadowe (tzw. zespół klimakteryczny). U około 40% dolegliwości zaczynają pojawiać się przed menopauzą, po niej pojawiają się u zdecydowanej większości. Największe nasilenie objawów obserwuje się w pierwszych 2 latach po menopauzie, choć dolegliwości mogą się utrzymywać nawet ponad 5 lat.
Zaprzestanie miesiączkowania jest poprzedzone okresem, gdy krwawienie staje się nieregularne. Typowymi objawami menopauzy są:
  • uderzenia gorąca,
  • zlewne poty,
  • bezsenność,
  • bóle i zawroty głowy,
  • kołatanie serca,
  • trudności w koncentracji i zapamiętywaniu,
  • huśtawki nastroju, przygnębienie, depresja,
  • zwiększenie masy ciała,
  • zwiększona aktywność gruczołów łojowych i potowych,
  • bolesność stawów i kości,
  • zmniejszone libido,
  • atrofia urogenitalna objawiająca się dyspareunią, częstszymi infekcjami dróg moczowych oraz wysiłkowym nietrzymaniem moczu.
Długotrwały niedobór estrogenów u kobiet może wpływać na rozwój miażdżycy, powikłań sercowo-naczyniowych, osteoporozy oraz choroby Alzheimera.
Warto wiedzieć, że nie u każdej kobiety pojawia się cały wachlarz objawów menopauzy. Jej dokuczliwość to kwestia indywidualna.
E-recepta za 69 zł
Bez wizyty u lekarza
Leczenie menopauzy
Leczeniem menopauzy, a raczej łagodzeniem jej objawów, zajmują się specjaliści położnictwa i ginekologii. Ma to związek z tym, że około 30% kobiet skarży się na bardzo ciężki przebieg klimakterium.
Najczęściej stosuje się preparaty dostępne bez recepty. W celu złagodzenia dokuczliwych objawów można także stosować domowe sposoby. Z pomocą przychodzą zioła, takie jak: kozłek lekarski, wiesiołek dwuletni, szałwia, czerwona koniczyna, rumianek, a także soja.
Zdarza się jednak, że konieczne jest włączenie leków hormonalnych bądź antydepresyjnych. Do rozpoczęcia tego typu terapii skłania przede wszystkim obecność dolegliwości znacznie pogarszających jakość życia kobiety.
Hormonalna terapia zastępcza polega na suplementacji hormonów płciowych (estrogeny, progesteron) w odpowiednich dawkach i indywidualnie dobieranych schematach. Włączenie terapii jest możliwe wyłącznie po wykluczeniu przeciwwskazań oraz wzięciu pod uwagę ryzyka pojawienia się działań niepożądanych.

Umów wizytę u ginekologa
Specjalizacja lub nazwisko lekarza, miasto
Dziś
19.09
Jutro
20.09
ndz.
21.09
pon.
22.09
wt.
23.09
Termin:
od dziś (19.09)
Zakres cen:
Do 100 zł
100 - 150 zł
150 - 200 zł
Powyżej 200 zł
Płeć lekarza:
kobieta
mężczyzna
Pokaż tylko:
lekarze pracujący w szpitalu
lekarze dziecięcy
Oceny:
(*)
(*)
(*)
(*)
(*)
(*)
(*)
(*)
(*)
( )
(*)
(*)
(*)
( )
( )
(*)
(*)
( )
( )
( )
(*)
( )
( )
( )
( )
Lucyna Domańska-Burczy
15 zrealizowanych wizyt
4.0(*) (*) (*) (*) ( ) (12 ocen)
15 zrealizowanych wizyt
od 260,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
Grabiszyńska 208, Wrocław
Centrum Medyczne POLMED Wrocław
Alina Krychowska-Ćwikła
12 zrealizowanych wizyt
4.0(*) (*) (*) (*) ( ) (8 ocen)
12 zrealizowanych wizyt
od 300,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
Wołoska 16, Warszawa
Centrum Medyczne POLMED Warszawa Wołoska
Potrzebujesz pomocy? Wizytę umówisz też przez konsultanta
Małgorzata Fogiel
18 zrealizowanych wizyt
4.0(*) (*) (*) (*) ( ) (5 ocen)
18 zrealizowanych wizyt
od 280,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
Targowa 24, Warszawa
Centrum Medyczne POLMED Warszawa Targowa
Katarzyna Korona
13 zrealizowanych wizyt
4.0(*) (*) (*) (*) ( ) (7 ocen)
13 zrealizowanych wizyt
od 250,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
Modrzejowska 32/B, Sosnowiec
Centrum Medyczne POLMED Sosnowiec
Dąbrówki 10, Katowice
Centrum Medyczne POLMED Katowice
Halina Burda
35 zrealizowanych wizyt
4.0(*) (*) (*) (*) ( ) (12 ocen)
35 zrealizowanych wizyt
od 280,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
Targowa 24, Warszawa
Centrum Medyczne POLMED Warszawa Targowa
Łukasz Kurek
1 zrealizowanych wizyt
4.0(*) (*) (*) (*) ( ) (1 ocen)
1 zrealizowanych wizyt
od 280,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
Twarda 18, Warszawa
Centrum Medyczne POLMED Warszawa Twarda
Nadiia Balynska
Nadiia Balynska
Lekarz rodzinny
31 zrealizowanych wizyt
4.0(*) (*) (*) (*) ( ) (28 ocen)
31 zrealizowanych wizyt
od 260,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
Grzybowska 61, Warszawa
Centrum Medyczne POLMED Warszawa Grzybowska
Anna Kocięda
Anna Kocięda
Ginekolog
19 zrealizowanych wizyt
4.0(*) (*) (*) (*) ( ) (11 ocen)
19 zrealizowanych wizyt
od 280,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
Twarda 18, Warszawa
Centrum Medyczne POLMED Warszawa Twarda
Targowa 24, Warszawa
Centrum Medyczne POLMED Warszawa Targowa
Agnieszka Siembiga
Agnieszka Siembiga
Ginekolog
31 zrealizowanych wizyt
4.0(*) (*) (*) (*) ( ) (16 ocen)
31 zrealizowanych wizyt
od 260,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
Grabiszyńska 208, Wrocław
Centrum Medyczne POLMED Wrocław
Wojciech Miazga
5 zrealizowanych wizyt
4.0(*) (*) (*) (*) ( ) (2 ocen)
5 zrealizowanych wizyt
od 250,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
Dąbrówki 10, Katowice
Centrum Medyczne POLMED Katowice