Sarkoidoza – przyczyny, objawy, rozpoznanie i leczenie

Monika Grudzińska
08 listopada 2021, 08:00

Sarkoidoza – przyczyny, objawy, rozpoznanie i leczenie

E-recepta za 59 zł
Bez wizyty u lekarza
Umów teleporadę
Konsultacja już w 15 minut
Sarkoidoza jest uogólnioną chorobą, której istotą jest tworzenie małych zapalnych guzków zwanych ziarniniakami. Te lokalizują się w różnych narządach ciała. To dlatego schorzenie może dotyczyć każdego organu, choć najczęściej zajmuje węzły chłonne śródpiersia oraz płuca.
Sarkoidoza – przyczyny, objawy, rozpoznanie i leczenie
Sarkoidoza jest uogólnioną chorobą, której istotą jest tworzenie małych zapalnych guzków zwanych ziarniniakami. Te lokalizują się w różnych narządach ciała. To dlatego schorzenie może dotyczyć każdego organu, choć najczęściej zajmuje węzły chłonne śródpiersia oraz płuca.
Przyczyna sarkoidozy
Sarkoidoza jest tajemniczą chorobą. Choć jej przyczyna nie jest znana to wiadomo, że nie można się nią zarazić. Zaobserwowano jej częstsze występowanie w niektórych rodzinach, jednak nie ma dowodów na jej dziedziczenie. Prawdopodobnie jest to reakcja na niezidentyfikowany antygen (lub antygeny) u osób z predyspozycją genetyczną. Specjaliści wskazują również na udział w patogenezie choroby licznych czynników infekcyjnych (drobnoustroje) i nieinfekcyjnych (pestycydy, barwniki tatuażu, talk).
Choroba najczęściej dotyczy młodych dorosłych w wieku 20-40 lat.
Objawy sarkoidozy
Sarkoidoza może przebiegać bezobjawowo. U około 1/3 chorych stwierdza się objawy ogólne, które nie są charakterystyczne. To zmęczenie, osłabienie, złe samopoczucie, podwyższona temperatura ciała, utrata apetytu i spadek masy ciała, a także nocne poty.
Jej objawy są różne, ponieważ mogą dotyczyć organu, w którym pojawiają zapalne guzki. Ma to związek z tym, że ziarniniaki, które są zbudowane z gromadzących się nieprawidłowo pobudzonych komórki układu odpornościowego, są miejscem aktywnego procesu chorobowego.
W przeważającej większości przypadków sarkoidoza dotyczy narządów:
  • klatki piersiowej (90%),
  • skóry,
  • stawów i układu kostno-szkieletowego,
  • mięśni, w tym mięśnia sercowego,
  • oka,
  • ślinianek,
  • innych ważnych życiowo narządów.
Choroba najczęściej objawia się w postaci powiększonych węzłów chłonnych i zmian miąższowych w płucach. W przypadku sarkoidozy płuc i węzłów chłonnych pojawia się kaszel, duszność, świszczący oddech, ucisk, pieczenie i ból. Obserwuje się powiększone węzły chłonne. W początkowej fazie może wystąpić gorączka, bóle stawów i zmiany na skórze (pojawiają się guzki podskórne, grudki, blaszki obrączkowate, zmiany typu toczeń odmrozinowy, owrzodzenia i rumień guzowaty). Sarkoidoza płuc może współistnieć z innymi pozapłucnymi postaciami choroby, wyprzedzać je albo występować po ich pojawieniu się.
Zdecydowanie rzadziej sarkoidoza zajmuje układ nerwowy, serce, narząd wzroku, ślinianki. Wówczas objawy choroby są związane z uszkodzeniem zajętego narządu.
Przebieg choroby jest różny. Może przebiegać w postaci ostrej lub przewlekłej z możliwością całkowitej remisji. Charakterystyczne dla niej jest, że fazy aktywne i nieaktywne mogą występować naprzemiennie. To dlatego często mówi się o niej, że jest chorobą fazową.
Diagnostyka
W celu rozpoznania sarkoidozy wykonuje się wiele badań. Kluczowy jest wywiad i badanie lekarskie, a także obrazowe badania dodatkowe (zwykle RTG, ale i rezonans magnetyczny – MR i tomografia komputerowa TK) płuc oraz badania laboratoryjne krwi.
W przypadku sarkoidozy płuc pomocne są badania czynnościowe płuc, badanie bronchofiberoskopowe oskrzeli czy badanie scyntygraficzne. Czasem konieczne jest pobranie materiału do badań podczas operacji chirurgicznej. Podstawą diagnozy jest stwierdzenie obecności ziarniny sarkoidalnej.
Rozpoznanie sarkoidozy odbywa się przez wykluczenie innych chorób ziarniczych. W diagnostyce różnicowej rozważa się reakcję sarkoidalną na nowotwór (rak płuca, chłoniaki) lub przejście sarkoidozy w nowotwór (choroba Hodgkina).
Leczenie sarkoidozy
Nie wszystkie postaci choroby wymagają leczenia. Zawsze leczy się sarkoidozę układu nerwowego, narządu wzroku i serca. Choć w większości przypadków choroba ustępuje samoistnie po kilku tygodniach, miesiącach lub latach, zdarzają się jej nawroty. To dlatego trzeba pozostawać pod stałą kontrolą lekarza. Z uwagi na zróżnicowany obraz kliniczny chorzy na sarkoidozę wymagają multidyscyplinarnej opieki wielu specjalistów.
Ponieważ przyczyna sarkoidozy nie jest znana, leczenie przyczynowe nie jest możliwe. Terapia ma charakter objawowy. Jej celem jest poprawa funkcji narządu, zmniejszenie objawów i zapobieganie uszkodzeniu organu zajętego procesem chorobowym.
Leczenie sarkoidozy polega na stosowaniu leków przeciwzapalnych, które zmniejszają stan zapalny i ograniczają wzrost ziarniniaków. Czasami wykorzystuje się także glikokortykosteroidy lub leki immunosupresyjne, to jest hamujące pobudzone komórki układu odpornościowego.
Czasami sarkoidoza nie ustępuje, a jej przebieg jest przewlekły i postępujący, konsekwencją czego jest uszkodzenie narządów i zaburzenie ich funkcji.
E-recepta za 59 zł
Bez wizyty u lekarza

Umów wizytę u internisty
Specjalizacja lub nazwisko lekarza, miasto
Dziś
10.07
Jutro
11.07
sob.
12.07
ndz.
13.07
pon.
14.07
Termin:
od dziś (10.07)
Zakres cen:
Do 100 zł
100 - 150 zł
150 - 200 zł
Powyżej 200 zł
Płeć lekarza:
kobieta
mężczyzna
Pokaż tylko:
lekarze pracujący w szpitalu
lekarze dziecięcy
Oceny:
(*)
(*)
(*)
(*)
(*)
(*)
(*)
(*)
(*)
( )
(*)
(*)
(*)
( )
( )
(*)
(*)
( )
( )
( )
(*)
( )
( )
( )
( )
Wioletta Piasecka
54 zrealizowanych wizyt
4.0(*) (*) (*) (*) ( ) (2 ocen)
54 zrealizowanych wizyt
od 279,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
AL. JEROZOLIMSKIE 65/79, WARSZAWA
PROFEMED Lekarze Specjaliści Warszawa - Al. Jerozolimskie 65/79
Dorota Szcześniak-Słomska
30 zrealizowanych wizyt
4.5(*) (*) (*) (*) (*) (1 ocen)
30 zrealizowanych wizyt
od 299,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
AL. JEROZOLIMSKIE 65/79, WARSZAWA
PROFEMED Lekarze Specjaliści Warszawa - Al. Jerozolimskie 65/79
Potrzebujesz pomocy? Wizytę umówisz też przez konsultanta
KATARZYNA WIECZOREK
10 zrealizowanych wizyt
4.0(*) (*) (*) (*) ( ) (4 ocen)
10 zrealizowanych wizyt
od 269,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
BOBROWIECKA 1, WARSZAWA
PROFEMED Sport i Rehabilitacja Warszawa - Bobrowiecka 1
PUŁAWSKA 15, WARSZAWA
Centrum Medyczne Grupa LUX MED Warszawa - Puławska 15
PUŁAWSKA 15, WARSZAWA
Centrum Medyczne LUX MED Warszawa - Puławska 15
1 SIERPNIA 8, WARSZAWA
Centrum Medyczne Grupa LUX MED Warszawa - 1 Sierpnia 8
Marta Plebanek
11 zrealizowanych wizyt
4.5(*) (*) (*) (*) (*) (4 ocen)
11 zrealizowanych wizyt
od 269,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
AL. STANÓW ZJEDNOCZONYCH 72, WARSZAWA
Centrum Medyczne LUX MED Warszawa - Al. Stanów Zjednoczonych 72
AL. STANÓW ZJEDNOCZONYCH 72, WARSZAWA
Centrum Medyczne Grupa LUX MED Warszawa - Al. Stanów Zjednoczonych 72
Aleksander Celiński
11 zrealizowanych wizyt
4.0(*) (*) (*) (*) ( ) (3 ocen)
11 zrealizowanych wizyt
od 259,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
AL. POKOJU 5, KRAKÓW
Centrum Medyczne LUX MED Kraków - Al. Pokoju 5
WADOWICKA 6, KRAKÓW
Centrum Medyczne LUX MED Kraków - Wadowicka 6
Radosław Olszewski
11 zrealizowanych wizyt
4.8(*) (*) (*) (*) (*) (6 ocen)
11 zrealizowanych wizyt
od 259,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
SOWIŃSKIEGO 46, KATOWICE
Centrum Medyczne LUX MED Katowice - Sowińskiego 46
DWORCOWA 25, GLIWICE
Centrum Medyczne LUX MED Gliwice - Dworcowa 25
Urszula Makarewicz
32 zrealizowanych wizyt
5.0(*) (*) (*) (*) (*) (11 ocen)
32 zrealizowanych wizyt
od 269,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
AL. JEROZOLIMSKIE 65/79, WARSZAWA
Centrum Medyczne LUX MED Warszawa - Al. Jerozolimskie 65/79
TAMARA JARMIŃSKA-JACKOWIAK
1 zrealizowanych wizyt
4.0(*) (*) (*) (*) ( ) (1 ocen)
1 zrealizowanych wizyt
od 259,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
PÓŁWIEJSKA 42, POZNAŃ
Centrum Medyczne LUX MED Poznań - Półwiejska 42
Sylwia Kaczmarek
1 zrealizowanych wizyt
4.0(*) (*) (*) (*) ( ) (1 ocen)
1 zrealizowanych wizyt
od 259,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
WICHROWA 1A, POZNAŃ
Centrum Medyczne LUX MED Poznań - Wichrowa 1A
Krzysztof Konczarek
Lek. Krzysztof Konczarek
Diabetolog, Internista
18 zrealizowanych wizyt
4.0(*) (*) (*) (*) ( ) (17 ocen)
18 zrealizowanych wizyt
od 259,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
AL. PIŁSUDSKIEGO 87, ŁÓDŹ
Centrum Medyczne LUX MED Łódź - Al. Piłsudskiego 87