WZW, czyli wirusowe zapalenie wątroby, to grupa zakaźnych chorób zapalnych wątroby wywołanym przez wirusy hepatotropowe. Wyróżnia się pięć głównych szczepów wirusa zapalenia wątroby: A, B, C, D i E, które odpowiadają za różne postacie i objawy choroby.
WZW, czyli wirusowe zapalenie wątroby, to grupa zakaźnych chorób zapalnych wątroby wywołanym przez wirusy hepatotropowe. Wyróżnia się pięć głównych szczepów wirusa zapalenia wątroby: A, B, C, D i E, które odpowiadają za różne postacie i objawy choroby.
Podział WZW
Ponieważ za WZW, czyli wirusowe zapalenie wątroby, odpowiada kilka typów wirusów, wyróżnia
się:
wirusowe zapalenie wątroby typu A (WZW A),
wirusowe zapalenie wątroby typu B (WZW B),
wirusowe zapalenie wątroby typu C (WZW C),
wirusowe zapalenie wątroby typu D (WZW D),
wirusowe zapalenie wątroby typu E (WZW E),
wirusowe zapalenie wątroby typu G (WZW G).
WZW A, czyli wirusowe zapalenie wątroby typu A
WZW A, czyli wirusowe zapalenie wątroby typu A, nazywane także żółtaczką pokarmową lub
nagminnym zapaleniem wątroby, to ostra, zapalna choroba miąższu wątroby wywołana przez wirus WZW typu A
(HAV, hepatitis A virus). W większości przypadków do zakażenia dochodzi drogą pokarmową (fekalno-oralną),
poprzez spożycie wody lub pożywienia.
W początkowej fazie objawy choroby są niecharakterystyczne, dokucza bowiem złe
samopoczucie, osłabienie, bóle stawów i mięśni, a także brak apetytu, nudności i wymioty. Pojawia się także
podwyższona temperatura i zaburzenia węchowo-smakowe.
Faza ostra cechuje się objawami bardziej swoistymi dla chorób wątroby. To ból w prawym
podżebrzu, zażółcenie białkówek i powłok skórnych, ściemnienie moczu i odbarwienie stolca.
WZW B, czyli wirusowe zapalenie wątroby typu B
WZW B, czyli wirusowe zapalenie wątroby typu B, określane również jako żółtaczka
wszczepienna, to ostra, zapalna choroba miąższu wątroby, którą wywołuje wirus WZW typu B (HAV, hepatitis B
virus).
Wirusem HBV można zarazić się drogą:
pozajelitową (głównie przez krew),
płciową,
okołoporodową (z matki na dziecko w czasie porodu).
Objawy zwiastunowe WZW B nie są charakterystyczne i przypominają objawy grypy. Objawy
zaawansowanej postaci choroby to: zażółcenie białek oczu oraz skóry (żółtaczka), odbarwiony stolec, ból w
prawym podżebrzu, powiększenie wątroby oraz powiększenie śledziony.
Wirusowe zapalenie wątroby typu B to jedna z najczęstszych chorób zakaźnych na świecie.
Mówi się o niej „cichy zabójca", ponieważ jest groźna, a występuje bezobjawowo i najczęściej jest wykrywana
przez przypadek.
Wirusowe zapalenie wątroby typu C (WZW C)
Wirusowe zapalenie wątroby typu C, określane także jako żółtaczka typu C, to choroba
zakaźna wywołana przez wirus zapalenia wątroby typu C (hepatitis C virus, HCV). Dominują zakażenia genotypem
1, następnie 2 i 3.
Do zakażenia dochodzi głównie w wyniku zabiegów medycznych i zabiegów upiększających,
podczas których nie przestrzegano procedur sanitarnych. Pozostałe przypadki to konsekwencja dożylnej
narkomanii. Choroba najczęściej przez wiele lat przebiega bezobjawowo do momentu pojawienia się objawów
niewydolności wątroby.
Wirusowe zapalenie wątroby typu D (WZW D)
WZW D, czyli wirusowe zapalenie wątroby typu D wywołuje wirus zapalenia wątroby typu D
(hepatitis D virus, HDV). Choroba nie występuje samodzielnie, a jedynie wraz z WZW B. Możliwe jest zarówno
zarażenie się obydwoma typami patogenów, jak i namnażanie się WZW D.
Wirusowe zapalenie wątroby typu E (WZW E)
WZW E, czyli wirusowe zapalenie wątroby typu E jest chorobą, którą wywołuje wirus zapalenia
wątroby typu E (HEV). Do zakażenia dochodzi poprzez spożycie zanieczyszczonej wody lub żywności. Rezerwuarem
drobnoustrojów są głównie zwierzęta domowe. Ryzyko zakażenia się patogenem jest szczególnie wysokie w
rejonach o niskim poziomie higieny.
Wirusowe zapalenie wątroby typu G (WZW G)
WZW G, czyli wirusowe zapalenie wątroby typu G wywołuje wirus zapalenia wątroby typu G
(HGV, wirus GB-C, GBV-C). Zakażenie nim niesie ryzyko zapalenia wątroby, ale i marskości wątroby oraz
pierwotnego raka wątroby.
Wirus HGV przenosi się:
poprzez kontakty seksualne,
drogą parenteralną,
poprzez działania medyczne związane z pobytem w szpitalu.
Leczenie WZW
Leczenie WZW zależy od typu wirusa, który wywołał chorobę. W przypadku WZW A zakażenie
zwykle ustępuje samoistnie w ciągu maksymalnie 6 miesięcy. Stosuje się leczenie objawowe. Zalecany jest
odpoczynek i przestrzeganie zasad lekkostrawnej diety.
W terapii ostrego przebiegu WZW B nie stosuje się leków przeciwwirusowych, zalecany jest
odpoczynek. W przypadku przewlekłego zapalenia wirusowym zapaleniem wątroby typu B stosuje się leki
przeciwwirusowe.
Leczenie WZW typu C ma charakter objawowy. W niektórych sytuacjach wykorzystuje się leki.
WZW typu D leczy się tak samo jak WZW typu B. Z kolei leczenie WZW typu E przebiega tak samo, jak WZW typu
A.
Zapobieganie WZW
Wielu zakażeniom WZW można zapobiegać. Co robić, a czego unikać?
Jedynym skutecznym sposobem zapobiegania WZW A jest szczepienie ochronne anty-HAV. Należy
także dbać o higienę osobistą. Podobnie jest w przypadku WZW B, przed którym chroni szczepienie przeciwko
WZW B (w Polsce obowiązkowe). Należy również przestrzegać zasad sterylizacji sprzętu medycznego. Ponieważ
nie ma szczepionki przeciwko WZW C, działania profilaktyczne również koncentrują się na właściwej
sterylizacji sprzętu medycznego i niemedycznego (np. w gabinetach kosmetycznych, salonach fryzjerskich czy
studiach tatuażu).
Jeśli chodzi o zapobieganie zakażeniom wirusem WZW typu D, ponieważ ten ulega namnażaniu
wyłącznie w przypadku zakażenia wirusem zapalenia wątroby typy B, należy stosować się do zaleceń
profilaktycznych WZW B.
Działania na rzecz zapobiegania zakażeniom na WZW E obejmują poprawę warunków sanitarnych,
bezpieczeństwo żywności i wody, a także unikanie picia wody z nieznanego źródła.