Zapalenie wątroby może mieć różne przyczyny. Najczęściej wywołują go infekcje wirusowe. Wówczas mówi się o wirusowym zapaleniu wątroby (WZW). Odpowiadają za nie patogeny, które oznaczono literami alfabetu (w kolejności, w jakiej zostały odkryte).

I tak, ponieważ za wirusowe zapalenie wątroby odpowiada kilka typów wirusów, wyróżnia się:

• wirusowe zapalenie wątroby typu A (WZW A),
• wirusowe zapalenie wątroby typu B (WZW B),
• wirusowe zapalenie wątroby typu C (WZW C),
• wirusowe zapalenie wątroby typu D (WZW D),
• wirusowe zapalenie wątroby typu E (WZW E),
• wirusowe zapalenie wątroby typu G (WZW G).

Za zapalenie wątroby nie zawsze jednak odpowiadają wirusy. Inne choroby zapalne narządu to:

• autoimmunologiczne zapalenie wątroby,
• alkoholowe zapalenie wątroby,
• niealkoholowe zapalenie wątroby,
• dziedziczne zapalenie wątroby.

WZW A, czyli wirusowe zapalenie wątroby typu A, nazywane jest również żółtaczką pokarmową lub nagminnym zapaleniem wątroby. To ostra, zapalna choroba miąższu wątroby wywołana przez wirus WZW typu A (HAV, hepatitis A virus). W większości przypadków do zakażenia dochodzi drogą pokarmową (fekalno-oralną), poprzez spożycie wody lub zakażonego pożywienia.

W początkowej fazie objawy choroby są niecharakterystyczne. Pojawia się złe samopoczucie, osłabienie, bóle stawów i mięśni oraz brak apetytu, nudności i wymioty, podwyższona temperatura i zaburzenia węchowo-smakowe.

Faza ostra charakteryzuje się objawami bardziej swoistymi dla chorób wątroby. To ból w prawym podżebrzu, zażółcenie białkówek i powłok skórnych, ściemnienie moczu i odbarwienie stolca.

WZW B, czyli wirusowe zapalenie wątroby typu B, jest znane jako żółtaczka wszczepienna. To ostra, zapalna choroba miąższu wątroby, którą wywołuje wirus WZW typu B (HAV, hepatitis B virus). Można się nim zarazić drogą pozajelitową (głównie przez krew), płciową i okołoporodową (z matki na dziecko w czasie porodu).

Objawy zwiastunowe WZW B przypominają objawy grypy. Objawy zaawansowanej postaci choroby to: zażółcenie białek oczu oraz skóry (żółtaczka), odbarwiony stolec, ból w prawym podżebrzu, powiększenie wątroby oraz powiększenie śledziony.

Wirusowe zapalenie wątroby typu C jest określane także jako żółtaczka typu C. To choroba zakaźna wywołana przez wirus zapalenia wątroby typu C (hepatitis C virus, HCV). Dominują zakażenia genotypem 1, następnie 2 i 3.

Do zakażenia dochodzi głównie w wyniku zabiegów medycznych i zabiegów upiększających, podczas których nie przestrzegano procedur sanitarnych. Pozostałe przypadki to skutek dożylnej narkomanii. Choroba najczęściej przez wiele lat przebiega bezobjawowo do momentu pojawienia się objawów niewydolności wątroby.

WZW D, czyli wirusowe zapalenie wątroby typu D, wywołuje wirus zapalenia wątroby typu D (hepatitis D virus, HDV). Choroba nie występuje samodzielnie, a jedynie wraz z WZW B. Możliwe jest zarówno zarażenie się obydwoma typami patogenów, jak i namnażanie się WZW D.

WZW E, czyli wirusowe zapalenie wątroby typu E jest chorobą, którą wywołuje wirus zapalenia wątroby typu E (HEV). Do zakażenia dochodzi wskutek spożycia zanieczyszczonej wody lub żywności. Rezerwuarem drobnoustrojów są głównie zwierzęta domowe.

WZW G, czyli wirusowe zapalenie wątroby typu G wywołuje wirus zapalenia wątroby typu G (HGV, wirus GB-C, GBV-C). Zakażenie nim niesie ryzyko zapalenia wątroby, ale i marskości wątroby oraz pierwotnego raka wątroby.

Wirus HGV przenosi się poprzez kontakty seksualne, działania medyczne związane z pobytem w szpitalu drogą pozajelitową.

Autoimmunologiczne zapalenie wątroby to rodzaj przewlekłego zapalenia wątroby, które w przypadku braku leczenia wiąże się ze zmianami martwiczymi. Degradacja komórek narządu może prowadzić do marskości wątroby. Jest to o tyle niebezpieczne, że objawy zapalenia wątroby o podłożu autoimmunologicznym często są nieswoiste bądź nie występują w ogóle.

U niektórych pacjentów obserwuje się symptomy żółtaczki, rozpierającego bólu w nadbrzuszu, zmniejszonego łaknienia, utraty wagi. Ostremu zapaleniu wątroby o podłożu autoimmunologicznym towarzyszą wymioty, jadłowstręt, bóle stawów i mięśni.

Etiologia schorzenia nie jest znana. Wiadomo, że choroba częściej pojawia się u osób, zmagającymi się z chorobami autoimmunologicznymi.

Alkoholowe zapalenie wątroby jest stanem zapalnym organu wywołanym przez nadmierne spożycie alkoholu. Przewlekłe nadużywanie trunków prowadzi do degradacji komórek wątroby, rozwoju stanu zapalnego oraz włóknienia komórek.

Objawy alkoholowego zapalenia wątroby to głównie uczucie zmęczenia, brak apetytu, nudności i wymioty, wodobrzusze, ból w nadbrzuszu po prawej stronie, żółtaczka, gorączka.

Niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby to rodzaj przewlekłego zapalenia wątroby. Odpowiadać może za nie niealkoholowe stłuszczenie wątroby i insulinooporność, zespół metaboliczny, otyłość, niski poziom cholesterolu frakcji HDL, wiek powyżej 50. roku życia.

Choroba najczęściej przebiega bezobjawowo, jednak u niektórych pacjentów obserwuje się osłabienie, złe samopoczucie, zmęczenie, ból w nadbrzuszu, niewielkie powiększenie wątroby.

Ostre lub przewlekłe zapalenie wątroby może być wywołane przez różne choroby wrodzone, na przykład hemochromatozę (to choroba dziedziczna związana z przeładowaniem organizmu żelazem), niedobór alfa-1-antytrypsyny, a także chorobę Wilsona, związana z odkładaniem się nadmiaru miedzi w wątrobie, mózgu i innych tkankach.