Zespół Aspergera – przyczyny, objawy, diagnostyka i terapia

Monika Grudzińska
01 września 2021, 08:00

Zespół Aspergera – przyczyny, objawy, diagnostyka i terapia

E-recepta za 59 zł
Bez wizyty u lekarza
Umów teleporadę
Konsultacja już w 15 minut
Zespół Aspergera (ang. Asperger’s syndrome, AS, ZA) to całościowe, łagodne zaburzenie rozwoju zawierające się w spektrum autyzmu. Jego podstawowym objawem są trudności w nawiązywaniu i podtrzymywaniu relacji międzyludzkich. Po raz pierwszy opisał je Hans Asperger w 1944 roku, a termin Asperger’s Syndrome został użyty w 1981 roku w publikacji Lorny Wing. Dziś to jedna z najczęściej diagnozowanych chorób wieku dziecięcego. Dużo częściej dotyczy chłopców niż dziewczynek.
Zespół Aspergera – przyczyny, objawy, diagnostyka i terapia
Zespół Aspergera (ang. Asperger’s syndrome, AS, ZA) to całościowe, łagodne zaburzenie rozwoju zawierające się w spektrum autyzmu. Jego podstawowym objawem są trudności w nawiązywaniu i podtrzymywaniu relacji międzyludzkich. Po raz pierwszy opisał je Hans Asperger w 1944 roku, a termin Asperger’s Syndrome został użyty w 1981 roku w publikacji Lorny Wing. Dziś to jedna z najczęściej diagnozowanych chorób wieku dziecięcego. Dużo częściej dotyczy chłopców niż dziewczynek.
Przyczyny zespołu Aspergera
Specjaliści są zdania, że u podłoża zespołu Aspergera, jak i innych zaburzeń spektrum autyzmu leżą nieprawidłowości neurologiczne i zaburzenia w rozwoju płodowym. Choć dokładna przyczyna nie jest do końca ustalona, do najczęściej wymienianych należą:
  • czynniki genetyczne (uwarunkowane genami znajdującymi się na chromosomach 3, 4, 11 i genem EN2 na chromosomie 7). Co istotne, dziedziczona jest nie tyle podatność na autyzm, ile skłonność do wystąpienia spektrum zaburzeń.
  • wiek ojca powyżej 40. roku życia,
  • urazy okołoporodowe,
  • uszkodzenia OUN (ośrodkowego układu nerwowego), dziecięce porażenie mózgowe,
  • toksoplazmoza, poważne infekcje.
Nie ma dowodów naukowych wskazujących na związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy stosowaniem szczepionki przeciwko odrze, śwince i różyczce a występowaniem autyzmu.
Objawy syndromu Aspergera
Objawy syndromu Aspergera ograniczają lub upośledzają codzienne funkcjonowanie. Pojawiają się między innymi:
  • trudności w zakresie umiejętności społecznych, upośledzenie interakcji społecznych, nieumiejętność lub brak chęci współpracy w grupie, brak empatii, problem z tworzeniem więzi emocjonalnych,
  • zaburzenia mowy i języka: opóźniony rozwój, powierzchownie perfekcyjny język ekspresyjny, sztywna i pedantyczna mowa, ograniczenie w rozumieniu żartów, przenośni i metafor,
  • trudności w komunikacji niewerbalnej: ograniczone gesty, skąpa ekspresja twarzy, dystans fizyczny, zachwianie rozumienia bliskości do innej osoby, unikanie kontaktu wzrokowego lub nadmierne wpatrywanie się w inne osoby, nieumiejętność w odczytywaniu mowy ciała innych osób,
  • zawężone, specjalistyczne zainteresowania, połączone czasem z obsesyjnym zainteresowaniem jedną dziedziną,
  • ograniczona elastyczność myślenia przy braku upośledzenia umysłowego,
  • ograniczone, wąskie i powtarzające się zachowania oraz rutynowe wykonywanie pewnych czynności,
  • zwiększona wrażliwość na bodźce, na przykład hałas, mocne światła i smaki, a także faktury materiału.
Zaburzenie to nie wiąże się z nieprawidłowościami rozwojowymi czy niskim ilorazem inteligencji. Osoby z syndromem Aspergera mają bardzo dobrze rozwinięte zdolności poznawcze i potencjał intelektualny.
Ponieważ zespół Aspergera opiera się głównie na wycofaniu i problemach z aklimatyzacją w społeczeństwie, nie musi przeszkadzać w codziennym funkcjonowaniu. Osoby z łagodniejszą odmianą ZA, z powodu swoich niezwykłych zainteresowań, częściej uchodzą za ekscentryków niż za osoby zaburzone.
Diagnoza zespołu Aspergera
Choroba występująca w wieku wczesnodziecięcym zazwyczaj jest rozpoznawana między 3. a 8. rokiem życia, najczęściej u dzieci, które rozpoczynają edukację w szkole. Zdarza się, że osoby z zespołem Aspergera diagnozowane są w wieku dojrzewania lub w dorosłości.
Głównymi kryteriami różnicującymi zespół Aspergera od innych zaburzeń autystycznych jest brak opóźnienia rozwoju mowy oraz innych istotnych zaburzeń, które uniemożliwiają komunikację oraz typowy rozwój poznawczy.
Diagnoza ZA opiera się na objawach w trzech sferach:
  • relacje społeczne,
  • komunikacja,
  • stereotypowe zachowania.
Klasyfikacja ICD-10, która jest oficjalnie obowiązującą w Polsce, wyodrębnia zaburzenia „wewnątrz” spektrum, w tym również zespół Aspergera. Z kolei najbardziej aktualna klasyfikacja używana do diagnozowania (klasyfikacja DSM-V) nie wyróżnia zespołu Aspergera jako osobnej jednostki. Traktuje go jako część spektrum autyzmu. Oznacza to, że specjaliści nie używają w diagnozie nazwy zespół Aspergera, ale pojęcia spektrum autyzmu.
Terapia syndromu Aspergera
Ponieważ zespół Aspergera nie jest chorobą, a zaburzeniem, nie mówi się o leczeniu, a terapii. Ta ma pomóc przystosować się do życia i funkcjonowania w społeczeństwie.
W przypadku zespołu Aspergera wyróżnia się kilka metod terapeutycznych. To:
  • zajęcia integracji sensorycznej,
  • psychoterapia metodą behawioralno-poznawczą,
  • terapia behawioralna,
  • terapia metodą kognitywną,
  • leczenie farmakologiczne (wdraża się je, gdy pojawiają się choroby dodatkowe).
Każda forma terapii musi być poprzedzona szczegółową diagnozą postawioną przez psychologa lub oligofrenopedagoga. Przeprowadza się ją na wielu płaszczyznach.
E-recepta za 59 zł
Bez wizyty u lekarza

Umów wizytę u psychiatry
Specjalizacja lub nazwisko lekarza, miasto
Dziś
29.03
Jutro
30.03
ndz.
31.03
pon.
01.04
wt.
02.04
Termin:
od dziś (29.03)
Zakres cen:
Do 100 zł
100 - 150 zł
150 - 200 zł
Powyżej 200 zł
Płeć lekarza:
kobieta
mężczyzna
Pokaż tylko:
lekarze pracujący w szpitalu
lekarze dziecięcy
Oceny:
(*)
(*)
(*)
(*)
(*)
(*)
(*)
(*)
(*)
( )
(*)
(*)
(*)
( )
( )
(*)
(*)
( )
( )
( )
(*)
( )
( )
( )
( )
Błażej Pazera
132 zrealizowanych wizyt
4.5(*) (*) (*) (*) (*) (5 ocen)
132 zrealizowanych wizyt
od 259,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
POWSTAŃCÓW ŚLĄSKICH 95, WROCŁAW
HARMONIA Poradnia Zdrowia Psychicznego PROFEMED Wrocław ul. Powstańców Śląskich 95 (SKY TOWER)
Krzysztof Bożejko
12 zrealizowanych wizyt
4.0(*) (*) (*) (*) ( ) (7 ocen)
12 zrealizowanych wizyt
od 299,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
RONDO ONZ 1, WARSZAWA
HARMONIA Poradnia Zdrowia Psychicznego Grupa LUX MED / PROFEMED Warszawa - Rondo ONZ 1
Potrzebujesz pomocy? Wizytę umówisz też przez konsultanta
Jarosław Lipczyński
2 zrealizowanych wizyt
4.0(*) (*) (*) (*) ( ) (2 ocen)
2 zrealizowanych wizyt
od 259,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
POWSTAŃCÓW ŚLĄSKICH 95, WROCŁAW
HARMONIA Poradnia Zdrowia Psychicznego PROFEMED Wrocław ul. Powstańców Śląskich 95 (SKY TOWER)
Magdalena Sitko
17 zrealizowanych wizyt
4.5(*) (*) (*) (*) (*) (3 ocen)
17 zrealizowanych wizyt
od 299,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
NARBUTTA 83/U2, WARSZAWA
HARMONIA Poradnia Zdrowia Psychicznego Grupa LUX MED / PROFEMED Warszawa ul. Narbutta 83 lok. U2
Rafał Jaźwiński
35 zrealizowanych wizyt
5.0(*) (*) (*) (*) (*) (8 ocen)
35 zrealizowanych wizyt
od 259,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
POWSTAŃCÓW ŚLĄSKICH 95, WROCŁAW
HARMONIA Poradnia Zdrowia Psychicznego PROFEMED Wrocław ul. Powstańców Śląskich 95 (SKY TOWER)
Tomasz Piss
32 zrealizowanych wizyt
4.5(*) (*) (*) (*) (*) (1 ocen)
32 zrealizowanych wizyt
od 350,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
POWSTAŃCÓW ŚLĄSKICH 95, WROCŁAW
HARMONIA Poradnia Zdrowia Psychicznego PROFEMED Wrocław ul. Powstańców Śląskich 95 (SKY TOWER)
Marcin Jasiński
33 zrealizowanych wizyt
4.5(*) (*) (*) (*) (*) (25 ocen)
33 zrealizowanych wizyt
od 299,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
RONDO ONZ 1, WARSZAWA
HARMONIA Poradnia Zdrowia Psychicznego Grupa LUX MED / PROFEMED Warszawa - Rondo ONZ 1
KOPERNIKA 21/2, WARSZAWA
HARMONIA Poradnia Zdrowia Psychicznego Grupa LUX MED / PROFEMED Warszawa - Kopernika 21/2
Katarzyna Dendek
73 zrealizowanych wizyt
5.0(*) (*) (*) (*) (*) (12 ocen)
73 zrealizowanych wizyt
od 299,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
RONDO ONZ 1, WARSZAWA
HARMONIA Poradnia Zdrowia Psychicznego Grupa LUX MED / PROFEMED Warszawa - Rondo ONZ 1
Joanna Romanowska
30 zrealizowanych wizyt
4.0(*) (*) (*) (*) ( ) (25 ocen)
30 zrealizowanych wizyt
od 229,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
POWSTAŃCÓW ŚLĄSKICH 95, WROCŁAW
HARMONIA Poradnia Zdrowia Psychicznego PROFEMED Wrocław ul. Powstańców Śląskich 95 (SKY TOWER)
Aleksandra Błońska
11 zrealizowanych wizyt
4.0(*) (*) (*) (*) ( ) (4 ocen)
11 zrealizowanych wizyt
od 299,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
RONDO ONZ 1, WARSZAWA
HARMONIA Poradnia Zdrowia Psychicznego Grupa LUX MED / PROFEMED Warszawa - Rondo ONZ 1