Grzybice narządowe najczęściej dotykają osoby, które zmagają się z chorobami krwi, takimi jak białaczka, ziarnica złośliwa, agranulocytoza, zakażenie wirusem HIV, ale i niektórymi chorobami endokrynologicznymi, takimi jak cukrzyca.

W rozwoju grzybic głębokich istotną rolę odgrywają zabiegi chirurgiczne i przeszczepy narządów, a także długotrwałe leczenie kortykosteroidami, antybiotykami oraz lekami cytostatycznymi, jak również stosowanie chemioterapii i sterydów. Nie bez znaczenia jest stosowanie niektórych kosmetyków czy przebywanie przez długi czas w zanieczyszczonym powietrzu.

Rozwojowi grzybic często sprzyja nie tylko obniżona odporność, ale także istniejące stany zapalne, uszkodzenie narządów, nieprzestrzeganie higieny i zasad racjonalnego żywienia, jak również środowisko pracy oraz warunki bytowe. Możliwe jest także przekazanie infekcji grzybiczej przez matkę na dziecko podczas porodu lub w trakcie karmienia piersią.

Grzybice głębokie dzieli się na egzogenne i endogenne. Grzybice egzogenne rozwijają się wskutek zakażenia grzybami pochodzącymi z zewnątrz. Z kolei przyczyną grzybic endogennych są grzyby będące saprofitami jamy ustnej i przewodu pokarmowego.

Czynnikiem etiologicznym tego typu zakażeń są najczęściej grzyby rodzaju Candida (kandydoza) i Aspergillus (aspergiloza, grzybica kropidlakowa), choć w ostatnich latach wzrasta liczna zakażeń wywołanych przez szczepy lekooporne oraz nowe patogeny, w tym Fusarium, Trichosporon, Scedosporium.

Zmiany grzybicze dotyczą zwykle przewodu pokarmowego, układu moczowo-płciowego i układu oddechowego. Najczęściej występujące grzybice narządowe to: grzybica przełyku, grzybica jamy ustnej, grzybica płuc, grzybica pochwy czy grzybica dróg moczowych.

Układowe zakażenia grzybicze mogą dotyczyć nie tylko jednego, ale i kilku narządów, przybierając postać zakażenia uogólnionego przebiegającego z fungemią (co oznacza obecność patogenu we krwi).

Grzybice narządowe wywołują różne objawy, co zależy od tego, jaki narząd został zajęty przez patogeny. Te mogą być zarówno skąpoobjawowe, jak i wiązać się z objawami toksycznymi. Obraz kliniczny układowych zakażeń grzybiczych jest mało charakterystyczny, podobny do zakażeń o etiologii wirusowej lub bakteryjnej.

W zależności od lokalizacji choroby mogą pojawić się:

• kłopoty z przełykaniem, wymioty, nudności, biegunka,
• ból dziąseł, krwawienie z dziąseł, plamy zlokalizowane w gardle i jamie ustnej,
• pieczenie podczas oddawania moczu,
• podrażnienie pochwy, pieczenie pochwy i wydzielanie się białych upławów o konsystencji twarogu.

Podstawą rozpoznania grzybicy narządowej jest nie tylko obraz kliniczny, ale i wyniki badań obrazowych, mikologicznych i serologicznych. Do badań mikrobiologicznych, w zależności od lokalizacji zakażenia, pobierane są wymazy z różnych części ciała, próbki krwi czy wycinki tkanek bądź płyny ustrojowe. Z kolei badania serologiczne pozwalają wykryć w surowicy rozpuszczalne antygeny grzybicze lub przeciwciała skierowane przeciwko nim. Skierowanie na badania wydaje lekarz.

Leczenie grzybicy narządowej uzależnione jest od wielu czynników, w tym również lokalizacji zakażenia. Lekami stosowanymi, wydawanymi wyłącznie na receptę, są amfoterycyna B, flucytozyna, ketokonazol, flukonazol, itrakonazol.

I tak w przypadku grzybicy układu moczowego wdraża się preparaty przeciwgrzybicze (np. flukonazol). Przy grzybicy jamy ustnej konieczne jest pędzlowanie pleśniawek nystatyną, a w drożdżycy pochwy stosowanie leków przeciwgrzybiczych w globulkach, tabletkach lub kremach dopochwowych.

Bardzo ważna jest również poprawa zaburzonej równowagi mikroorganizmów w jamie ustnej i przewodzie pokarmowym. To dlatego warto sięgać po probiotyki, zarówno naturalne (to przetwory z mleka fermentowanego np. jogurty, ale i kiszonki), jak i w postaci suplementów diety.

W przypadku zdiagnozowania grzybicy narządowej podjęcie działań jest konieczne, ponieważ nieleczona bądź źle leczona choroba może prowadzić do powikłań, które są zagrożeniem życia. Może dojść do grzybiczego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie wsierdzia czy niewydolności narządów.