Niedoczynność tarczycy – przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie

Monika Grudzińska
04 marca 2021, 11:00

Niedoczynność tarczycy – przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie

E-recepta za 59 zł
Bez wizyty u lekarza
Umów teleporadę
Konsultacja już w 15 minut
Niedoczynność tarczycy jest chorobą, której istotą jest niedostateczne stężenie hormonów produkowanych przez gruczoł tarczowy. Rozpoznanie zaburzenia nie jest proste, ponieważ jego objawy być różne, dotyczą też różnych układów narządów. Aby zdiagnozować i leczyć niedoczynność tarczycy, należy wykonać proste badania. Co warto wiedzieć?
Niedoczynność tarczycy – przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie
Niedoczynność tarczycy jest chorobą, której istotą jest niedostateczne stężenie hormonów produkowanych przez gruczoł tarczowy. Rozpoznanie zaburzenia nie jest proste, ponieważ jego objawy być różne, dotyczą też różnych układów narządów. Aby zdiagnozować i leczyć niedoczynność tarczycy, należy wykonać proste badania. Co warto wiedzieć?
Co to jest niedoczynność tarczycy?
Niedoczynność tarczycy, inaczej hipotyreoza, to stan niedoboru hormonów tarczycowych w stosunku do potrzeb organizmu. Choroba może przebiegać w postaci klinicznej, czyli pełnoobjawowej i subklinicznej, czyli utajnionej.
Tarczyca jest narządem zlokalizowanym u podstawy szyi, zaliczanym do gruczołów wydzielania wewnętrznego. Odpowiada za produkcję dwóch hormonów: trijodotyroniny (T3) oraz tyroksyny (T4). Czynność tarczycy kontroluje przysadka mózgowa, uwalniająca hormon tyreotropowy (TSH), który pobudzający tarczycę do produkcji T3 i T4.
Choć tarczyca jest niewielka, ma bardzo duży wpływ na funkcjonowanie organizmu, ponieważ:
  • reguluje metabolizm,
  • wpływa na funkcjonowanie układu krwionośnego,
  • reguluje temperaturę ciała,
  • wpływa na kondycję skóry i włosów,
  • wpływa na nastrój.
Niedoczynność tarczycy jest najczęstszym zaburzeniem czynności tarczycy. Częstość zachorowania na nią wzrasta z wiekiem, ale chorują na nią także dzieci i młodzież. Typowe jest występowanie choroby u członków rodziny. Szacuje się, że hipotyreoza zdecydowanie częściej dotyka kobiety niż mężczyzn.
Niedoczynność tarczycy można podzielić na:
  • niedoczynność pierwotną, wywołaną uszkodzeniem tarczycy,
  • niedoczynność wtórną, spowodowaną uszkodzeniem przysadki,
  • niedoczynność trzeciorzędową, o której mówi się, gdy brakuje hormonu regulującego pracę przysadki lub działa on nieprawidłowo.
Przyczyny niedoczynności tarczycy
Do najczęstszych przyczyn niedoczynności tarczycy zalicza się:
  • chorobę Hashimoto, czyli przewlekłe limfocytowe zapalenie tarczycy, które jest chorobą o podłożu autoimmunologicznym,
  • stan po leczeniu jodem promieniotwórczym,
  • stan po operacyjnym usunięciu tarczycy,
  • inne zapalenia tarczycy (na przykład poporodowe zapalenie tarczycy),
  • polekową niedoczynność tarczycy,
  • wtórną niedoczynność tarczycy w przebiegu chorób przysadki.
E-recepta za 59 zł
Bez wizyty u lekarza
Objawy niedoczynności tarczycy
Objawy niedoczynności tarczycy są nie tylko bardzo różne, ale i mogą mieć zmienne nasilenie: od łagodnego do bardzo ciężkiego. Choroba bywa podstępna, ponieważ na początku może nie wywoływać żadnych objawów. Z czasem jednak, gdy leczenie nie zostaje podjęte, może dojść nie tylko do spadku formy, ale i groźnych powikłań. Skrajna niedoczynność tarczycy jest stanem zagrożenia życia.

Główne objawy sugerujące niedoczynność tarczycy to:
  • uczucie ciągłego zimna,
  • zmęczenie, senność, brak energii, osłabienie,
  • depresja, spadek nastroju,
  • zaburzenia pamięci, kłopoty z koncentracją, pogorszenie sprawności intelektualnej,
  • przyrost masy ciała, obrzęki spowodowane zatrzymaniem wody w organizmie,
  • rzadsze oddawanie stolca, zaparcia,
  • spowolnienie czynności serca, niskie ciśnienie tętnicze, nasilenie objawów niewydolności krążenia,
  • spłycenie oddechu, duszność wysiłkowa,
  • ból stawów, sztywność mięśni,
  • wysuszenie skóry,
  • suche i łamliwe włosy,
  • kruche paznokcie,
  • zaburzenia cyklu miesiączkowego, problemy z płodnością, spadek libido.

W badaniach laboratoryjnych stwierdza się podwyższone stężenie cholesterolu i niedokrwistość.
Diagnostyka i leczenie
Wystąpienie niepokojących objawów, które mogą sugerować niedoczynność tarczycy, powinno skłonić do wizyty u lekarza, który zbada pacjenta, przeprowadzi wnikliwy wywiad, a i zleci stosowne badania.
Podstawowym badaniem diagnostycznym w kierunku chorób tarczycy jest określenie stężenia TSH we krwi. Jeśli jego wynik jest nieprawidłowy, ponieważ przekracza górną granicę normy, konieczny jest pomiar stężenia tyroksyny (FT4). Jeżeli podwyższonemu stężeniu TSH towarzyszy obniżone stężenie FT4, rozpoznaje się pierwotną niedoczynność tarczycy, to jest związanej z chorobą tarczycy, a nie przysadki.
Jeżeli lekarz rozpozna niedoczynności tarczycy, zleci także USG tarczycy oraz badanie mające na celu oznaczenie stężeń przeciwciał przeciwtarczycowych w surowicy, zwłaszcza przeciwciał przeciwko tyreoperoksydazie (anty-TPO) i przeciwko tyreoglobulinie (anty-TG).
Leczenie niedoczynności tarczycy polega na podawaniu lewotyroksyny, co prowadzi do normalizacji stężenia TSH oraz powrotu prawidłowego funkcjonowania organizmu. Bardzo ważne jest, by wskazany przez lekarza preparat zażywać codziennie, na czczo, co najmniej pół godziny przed posiłkiem, zawsze w ustalonej dawce. Nie mniej ważne są kontrolne badania stężenia TSH, które pozwalają na modyfikowanie dawki leku. Większość pacjentów z niedoczynnością tarczycy wymaga leczenia do końca życia.

Umów wizytę u endokrynologia
Specjalizacja lub nazwisko lekarza, miasto
Dziś
28.03
Jutro
29.03
sob.
30.03
ndz.
31.03
pon.
01.04
Termin:
od dziś (28.03)
Zakres cen:
Do 100 zł
100 - 150 zł
150 - 200 zł
Powyżej 200 zł
Płeć lekarza:
kobieta
mężczyzna
Pokaż tylko:
lekarze pracujący w szpitalu
lekarze dziecięcy
Oceny:
(*)
(*)
(*)
(*)
(*)
(*)
(*)
(*)
(*)
( )
(*)
(*)
(*)
( )
( )
(*)
(*)
( )
( )
( )
(*)
( )
( )
( )
( )
Sylwia Tabor
30 zrealizowanych wizyt
5.0(*) (*) (*) (*) (*) (4 ocen)
30 zrealizowanych wizyt
od 319,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
AL. POKOJU 5, KRAKÓW
PROFEMED Lekarze Specjaliści Kraków - Al. Pokoju 5
Witold Ziaja
11 zrealizowanych wizyt
5.0(*) (*) (*) (*) (*) (6 ocen)
11 zrealizowanych wizyt
od 250,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
PONIATOWSKIEGO 2, NOWY SĄCZ
Centrum Medyczne LUX MED Nowy Sącz - Poniatowskiego 2
Potrzebujesz pomocy? Wizytę umówisz też przez konsultanta
Grażyna Waśniewska
20 zrealizowanych wizyt
4.5(*) (*) (*) (*) (*) (7 ocen)
20 zrealizowanych wizyt
od 309,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
AL. JEROZOLIMSKIE 65/79, WARSZAWA
PROFEMED Lekarze Specjaliści Warszawa - Al. Jerozolimskie 65/79
Paulina Ilnicka
Lek. Paulina Ilnicka
Endokrynolog
2 zrealizowanych wizyt
4.0(*) (*) (*) (*) ( ) (2 ocen)
2 zrealizowanych wizyt
od 319,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
SZEWSKA 3A, WROCŁAW
Centrum Medyczne Grupa LUX MED Wrocław - Szewska 3A
Janusz Korfel
6 zrealizowanych wizyt
4.0(*) (*) (*) (*) ( ) (4 ocen)
6 zrealizowanych wizyt
od 239,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
MICKIEWICZA 39/U7, BIAŁYSTOK
Centrum Medyczne LUX MED Białystok - Mickiewicza 39/U7
Małgorzata Radomyska-Łaska
26 zrealizowanych wizyt
4.0(*) (*) (*) (*) ( ) (9 ocen)
26 zrealizowanych wizyt
od 319,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
AL. ZWYCIĘSTWA 49, GDAŃSK
Centrum Medyczne LUX MED Gdańsk - Al. Zwycięstwa 49
Ewa Jarek-Durbas
20 zrealizowanych wizyt
4.8(*) (*) (*) (*) (*) (20 ocen)
20 zrealizowanych wizyt
od 319,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
OPOLSKA 110, KRAKÓW
Centrum Medyczne LUX MED Kraków - Opolska 110
OPOLSKA 110, KRAKÓW
Centrum Medyczne Grupa LUX MED Kraków - Opolska 110
Jarosław Daroszewski
27 zrealizowanych wizyt
4.5(*) (*) (*) (*) (*) (20 ocen)
27 zrealizowanych wizyt
od 319,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
POMORSKA 96, GDAŃSK
Centrum Medyczne Medycyna Rodzinna Gdańsk - Pomorska 96
POMORSKA 96, GDAŃSK
Centrum Medyczne Grupa LUX MED Medycyna Rodzinna Gdańsk - Pomorska 96
Katarzyna Gniewek
2 zrealizowanych wizyt
5.0(*) (*) (*) (*) (*) (2 ocen)
2 zrealizowanych wizyt
od 319,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
LEGNICKA 51/53, WROCŁAW
Centrum Medyczne Grupa LUX MED Wrocław - Legnicka 51/53
Aldona Marczuk
1 zrealizowanych wizyt
4.0(*) (*) (*) (*) ( ) (1 ocen)
1 zrealizowanych wizyt
od 319,00 zł
Pokaż terminy w lokalizacjach:
FABRYCZNA 6, WROCŁAW
Centrum Medyczne Grupa LUX MED Wrocław - Fabryczna 6
FABRYCZNA 6, WROCŁAW
Centrum Medyczne LUX MED Wrocław - Fabryczna 6